2013 – Sayfa 58 – Dipnotski

Marcus Crown – Büyük Patlamanın Işığı (2013)

BÜYÜK PATLAMANIN IŞIĞI, Marcus Crown, çeviren: Başak Çiğdem Çevrim, Alfa Yayınları, bilim, 232 sayfa

Marcus Crown elimizdeki popüler bilim kitabında, Büyük Patlamadan arda kalan ısının izini sürüyor, bilim dünyasında bununla ilgili yapılmış çalışmalar ile NASA’nın, ateştopu ışınımı üzerine çalışmak için Dünya yakınındaki bir yörüngeye yerleştirdiği COBE uydusunun araştırmalarını anlatıyor. Kitabına, Büyük Patlamayı, onun bilim dünyasınca keşfediliş sürecini anlatarak başlayan Crown, Hubble teleskobunun evrenin ana bileşenleri olan galaksileri tanımlamayı başarmasını, ateştopu ışınımının uzun araştırmalar sonucunda bulunmasını ve COBE uydusuna göre galaksi oluşumu ve evrenin yapısı gibi ilgi çekici konuları ele alıyor.

Michael Norton – Modern İnsanın Kutsal Kitabı (2013)

MODERN İNSANIN KUTSAL KİTABI, Michael Norton, çeviren: Sevinç Kayır, Maya Kitap, inceleme, 382 sayfa

Dünya çapında yaşanan sosyal ve çevresel sorunların çözümü için çalışmalar yürüten Michael Norton, bu çabalarının bir halkası olan ‘Modern İnsanın Kutsal Kitabı’nda da, günümüz insanının topluma, çevreye ve gezegene ne gibi katkılar sunacağını, bir yıla yaydığı uygulanması kolay aktiviteler aracılığıyla gösteriyor. Çoğu oldukça basit ve internet üzerinden de gerçekleştirilebilecek etkinliklerin sunulduğu kitapta, okurun, toplum, demokrasi ve insan hakları, ayrımcılık, istihdam, çevre, dürüst ticaret, sağlık, uluslararası kalkınma, barış ve gençler gibi günümüzün belli başlı sorunların aşılması için ne yapabileceği anlatılıyor.

John Maynard Keynes – Para Üzerine Bir İnceleme (2013)

PARA ÜZERİNE BİR İNCELEME, John Maynard Keynes, çeviren: Cihan Gerçek, İş Kültür Yayınları, iktisat, 355 sayfa

John Maynard Keynes, iktisat disiplininde çığır açan ‘Para Üzerine Bir İnceleme’yi, Amerika’yı sarsan büyük bunalım ortamında yayınlamıştı. Para kuramının temel sorunlarına yeni bir yaklaşım aracı öneren Keynes, ekonomiyi para ve finans olarak ikili bir yapı olarak tasarlar ve parasal sirkülasyonu da bu kurumların kendine has özellikleriyle tanımlar. Sadece statik dengenin değil, dengesizliğin de karakteristiklerini tasvir etmeye ve para dengesini yöneten dinamiğin kanunlarını keşfetmeye çalıştığını belirten Keynes, bu bağlamda paranın doğasını, değerini, paraya dair temel denklemleri ve fiyat düzeyi dinamiklerini irdeliyor.

Şükrü Nişancı – Sivil İtaatsizlik (2013)

SİVİL İTAATSİZLİK, Şükrü Nişancı, Etkileşim Yayınları, siyaset, 326 sayfa

Şükrü Nişancı, Türkiye gibi demokrasisi henüz olgunlaşmamış ülkelerde, sivil itaatsizlik hareketinin demokrasinin gelişimine katkıda bulunacağını söylüyor. Yazar, elimizdeki çalışmasında, ilk olarak tarihsel bir bakış açısını esas alarak, siyasal iktidara karşı itaat-direnme meselesini, önemli düşünür ve akımları dikkate alarak, ilkçağdan modern dönemlere kadar inceliyor. Çalışma, sivil itaatsizliğin sosyo-politik, felsefi ve ahlaki çerçevesini inceliyor, akımın daha çok ne tür bir sivil toplum düşüncesiyle irtibatlandırılabileceğini irdeliyor ve sivil itaatsizliğin demokratik bir sistem içindeki meşruiyetini sorguluyor.

Neriman Özhatay, Mine Koçyiğit ve Mehmet Bona – İstanbul’un Ballı Bitkileri (2013)

İSTANBUL’UN BALLI BİTKİLERİ, Neriman Özhatay, Mine Koçyiğit ve Mehmet Bona, fotoğraflar: Adil Önder Erdem, BAL-Der Arı Ürünleri ile Sağlıklı Yaşam Platformu Derneği Yayınları, rehber, 264 sayfa

Aşırı nüfus artışının sonuçlarına bağlı olarak İstanbul’un uluslararası öneme sahip fundalıkları, sahil kumul alanları, sulak alanları gibi doğal değerleri geri dönülemez biçimde yok oluyor. İşte elimizdeki kitap, İstanbul’da Çatalca, Çekmeköy, Silivri, Şile, Sarıyer ve Beykoz gibi ilçelerinde arıcılık yapılmasına vesile olan ve şehrin doğal alanlarının hızlı bir şekilde yok olması nedeniyle büyük bir tehdit altında bulunan ballı bitkilerinin izini sürüyor. Kitapta, bir yıl boyunca yapılan araştırmaların sonuçlarına göre, İstanbul’da arılar için önemli olan 180 kadar bitkinin özellikleri, yayılışı ve polenleri veriliyor.

Seccat Aydınlu – Firdevsi’nin Şehnâmesi’nde Kürtler (2013)

FİRDEVSİ’NİN ŞEHNÂME’SİNDE KÜRTLER, Seccat Aydınlu, çeviren: Erkan Çardakçı, Avesta Yayınları, inceleme, 208 sayfa

Gazneliler döneminde yaşayan şair Firdevsi’nin ünlü eseri ‘Şehnâme’, en eski zamanlardan başlayarak Sasani İmparatorluğu sonuna kadar tüm İran krallarını inceler, pek çok İran destanı anlatır. Daha sonra, Doğu edebiyatında şehnâme yazma geleneğini başlatacak olan eser, günümüz araştırmacıları için de güncel bir kaynak olmayı sürdürüyor. Seccat Aydınlu da elimizdeki nitelikli çalışmasında, ‘Şehnâme’ ile Kürt kültürü arasındaki ilişkiye odaklanıyor. Yazar, ayrıntılı bir bakışla, Firdevsi’nin destanlarıyla Kürt destanları arasındaki benzerlikleri ve ‘Şehnâme’nin Kürt kültür dünyasında ne gibi etkiler yarattığını analiz ediyor.

Stephen Kern – Zaman ve Uzam Kültürü (2013)

ZAMAN VE UZAM KÜLTÜRÜ, Stephen Kern, çeviren: Ali Selman, İletişim Yayınları, inceleme, 463 sayfa

Stephen Kern, modernizmi konu edinen birçok derste kaynak olarak gösterilen elimizdeki oylumlu çalışmasında, 1880-1918 arasında zaman ve uzam kültürüne odaklanıyor. Kitabın ilgi çeken yönlerinden biri, söz konusu dönem aralığında zaman ve uzamı felsefe, bilim, edebiyat ve sanat gibi farklı alanlarda yaşanan dönüşümler üzerinden izlemesi. Kern, bu dönemde zaman ve uzam deneyiminde yaşanan büyük devrimi, Einstein’ın görelilik kuramı, Freud’un bilinç dışı zihinsel süreçleri, Durkheim’ın zaman ve mekanın sosyal göreceliliği, Picasso’nun kübizmi, Joyce’un bilinç akışı tekniği ve Proust’un kayıp zaman arayışına odaklanarak saptıyor.

Guy Deutscher – Dilin Aynasından (2013)

DİLİN AYNASINDAN, Guy Deutscher, çeviren: Cemal Yardımcı, Metis Yayınları, dilbilim, 293 sayfa

Dilbilimci Guy Deutscher elimizdeki kitabında, dilin kültürle ilişkisini ayrıntılı bir analize tabi tutuyor. Deutscher, her geçen gün sayıları azalan yerel diller de dahil, dünyadan pek çok dili inceleyerek, dilin kültür tarafından mı biçimlendirildiği, yoksa doğadan mı devralındığı; dil ile düşünüş tarzı arasında ne gibi bağlantılar olduğu ve dilin düşünce üzerinde etkileri gibi tartışmaları, çalışmasının merkezine alıyor. Akıcı tarzıyla, dilbilimciler kadar, konuya vakıf olmayan okurlara da hitap eden kitap, dilin renk ve mekân algımız ile cinsiyet ayrımına dair fikirlerimizdeki belirleyiciliğini de araştırıyor.

Ortadoğu, Afrika ve Okyanusya Masalları (2013)

ORTADOĞU, AFRİKA VE OKYANUSYA MASALLARI, çeviren: Tunç Tayanç, Devrim Evci ve Ebubekir Çelebi, editör: Hayati Sönmez, Dipnot Kitabevi, masal, 157 sayfa

Dipnot yayınlarının ‘Seçme Dünya Masalları’ adlı dizisinin bu kitabı, Filistin, İran, Mısır, Lübnan, Kürdistan, Aborijinler ve Afrika’nın farklı kabilelerinden masallar sunuyor. Yukarıda adı geçen kültürlerin en öne çıkan ürünlerini derleyen ve bunu yaparken de, sınırların ayırdığı insanları, masalın naif dünyasında bir araya gelmeye davet eden kitapta, Ayakkabıcı Maruf, Yaşlı Kadın ve Kedisi, Balıkçı, Kuyuya Düşen Kadın, Kaplumbağa ve Geyik, Sabuncunun Oğlu, Kralın Hazinesi, Susam Tohumu ve Hurma Ağacı, Halife ve Kör Balıkçı, Zengin ve Yoksul, Tavşan Neden Kaçar? ve Narran Gölünün Kaynağı gibi pek çok masal yer alıyor.

Jean Cormier – Che Guevara (2013)

CHE GUEVARA, Jean Cormier, çeviren: Orçun Türkay, Yapı Kredi Yayınları, biyografi, 144 sayfa

Jean Cormier elimizdeki kitabında, Küba devriminin Fidel Castro ile birlikte en önemli ismi olan, efsanevi devrimci Che Guevara’nın maceralarla dolu yaşamını anlatıyor. Kitap, Che’nin Arjantin’teki çocukluk yıllarından başlayarak, O’nun Latin Amerika’da yaptığı ve hayatını tümüyle değiştirecek iki yolculuğundan 1955’te Küba Devrimi için Castro’nun gerilla grubuna dahil olmasına, Küba devriminin gerçekleşmesinden sonra kurulan sosyalist sistemde üstlendiği görevlerden devrimi uluslararası alana yaymak amacıyla gittiği Bolivya’da öldürülüşüne kadar, Che’nin bir siyaset adamı ve gerilla lideri olarak nitelikli bir portresini çiziyor.