Ahmet Cevizci – Dipnotski

Bryan Magee – Büyük Filozoflar (2025)

Bryan Magee’nin ‘Büyük Filozoflar’ (‘The Great Philosophers: An Introduction to Western Philosophy’) adlı eseri, Batı felsefesinin temel taşlarını oluşturan filozofları ve onların düşüncelerini ele alan kapsamlı bir çalışma. Magee, Sokrates’ten Wittgenstein’a kadar uzanan geniş bir yelpazede, felsefe tarihinin önemli isimlerini ve onların felsefi yaklaşımlarını okuyucuya aktarıyor. Kitap, felsefenin temel sorularını ve bu sorulara verilen farklı cevapları, filozofların yaşamları ve eserleri üzerinden inceliyor. Magee, felsefenin insan düşüncesi üzerindeki derin etkilerini ve günümüz dünyasındaki önemini vurguluyor.

Kitap, felsefenin temel konularını ve bu konulara farklı filozofların nasıl yaklaştığını ele alıyor. Bilgi, varlık, ahlak, siyaset ve sanat gibi konular, filozofların düşünceleri üzerinden tartışılıyor. Magee, filozofların eserlerini ve düşüncelerini sade ve anlaşılır bir dille aktarırken, okuyucuyu felsefenin karmaşık dünyasına adım adım yaklaştırıyor. Kitap, felsefenin sadece soyut bir düşünce sistemi olmadığını, aynı zamanda insan yaşamını ve toplumu derinden etkileyen bir alan olduğunu gösteriyor.

Magee’nin eseri, felsefeye yeni başlayanlar için olduğu kadar, felsefe hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için de değerli bir kaynak niteliği taşıyor. Kitap, felsefenin temel kavramlarını ve filozofların düşüncelerini anlamak için sağlam bir temel oluşturuyor. Magee, okuyucuyu felsefenin büyüleyici dünyasına davet ederken, insan düşüncesinin derinliklerine yapılan bir yolculuğa çıkarıyor. Sonuç olarak bu çalışma, felsefenin insan yaşamındaki önemini ve düşünce tarihindeki yerini anlamak isteyen herkes için okunması gereken bir eserdir.

Künye: Bryan Magee – Büyük Filozoflar: Platon’dan Wittgenstein’a Batı Felsefesi, çeviren: Ahmet Cevizci, Say Yayınları, felsefe, 512 sayfa, 2025

Laszlo Versényi – Sokrates ve İnsan Sevgisi (2023)

Sokrates insanlık tarihinde felsefi anlamı içerisinde insan ruhunu bulgulayan ilk filozoftur.

Sokratesçi düşünce yalnızca insanı değil, her bir bireyi felsefi düşüncenin mutlak merkezi yapmıştır.

Bu ise gerçek felsefenin başlangıcıdır.

Sokrates tarihin tanıdığı ilk ve en büyük ahlak filozofu olduktan başka, “Ruhlarınıza özen gösterin” çağrısıyla tarihin belli başlı öğretmenlerinden biri ve büyük bir hümanist olmuştur.

Sokrates’in ahlakı ve bilgeliği trajik bir boyuta sahiptir: Egemenlere boyun eğmek yerine ölüm cezası almayı tercih etmiş, ama düşüncesi onu ölümsüz kılmıştır.

Yazar Laszlo Versényi’nin başarısı Sokrates’in yaşamı ve ölümünün düşüncelerinden ayrılamayacağını görmesinden ve bu görüşünü yapıtına geçirmesinden kaynaklanır.

‘Sokrates ve İnsan Sevgisi’ yalnızca felsefe hocaları ve felsefe öğrencilerine değil sıradan okura da hitap eden esaslı bir kitap.

Ahmet Cevizci’nin çevirisiyle…

Künye: Laszlo Versényi – Sokrates ve İnsan Sevgisi, çeviren: Ahmet Cevizci, Say Yayınları, felsefe, 248 sayfa, 2023

Francis Macdonald Cornford – Platon’un Epistemolojisi (2022)

Klasik dönem uzmanı Francis Macdonald Cornford tarafından tercüme edilen ve Platon’un iki diyalogunun yer aldığı ‘Platon’un Epistemolojisi’, okuyucuya, Platon’un epistemolojisiyle ilgili yararlı birtakım arka plan bilgilere ek olarak metnin anlaşılmasında eşsiz içgörüler de sağlayan kapsamlı yorumlar sunuyor.

Bu yönüyle eser (ve eser içinde yer alan diyaloglar) yalnızca felsefe öğrencileri için değil, aynı zamanda her okurun daima gündeminde tutabileceği türden soruları ele alıyor.

Bu çerçevede, ‘Theaitetos’ diyalogu, “Bilgi nedir?” sorusunun sistematik bir incelemesini sunar.

Diyalogun büyük kısmı Sokrates ile öğrenci Theaitetos arasında geçer ve diyalog boyunca araştırdıkları cevaplar –algı olarak bilgi; doğru inanç olarak bilgi; doğru inanç ve bir açıklama (yani gerekçelendirilmiş doğru inanç) olarak bilgi– ele alınır.

Çoğu Sokratik diyalog gibi, ‘Theaitetos’ da nihai bir yanıt vermeden biter, yani diyalog, okurun bu mesele üzerine düşünebilmesi için bir sonuca bağlanmaz.

İlgili ve diğer bir diyalog olan ‘Sofist’te ise Platon “sofist” terimini yeniden tanımlar.

Platon bu terimi değersizleştirmekle beraber, felsefede safsatalara yani dilsel muğlaklıklara dayanan aldatıcı görüşleri ele alır.

Künye: Francis Macdonald Cornford – Platon’un Epistemolojisi: Theaitetos ve Sofist Çevirisi ve Açıklaması, çeviren: Ahmet Cevizci, Albaraka Yayınları, felsefe, 446 sayfa, 2022

Ahmet Cevizci – Eğitim Sözlüğü (2010)

Ahmet Cevizci’nin hazırladığı ‘Eğitim Sözlüğü’, eğitim alanının temel terimlerini bir araya getiriyor.

Fakat bu sözlüğün başlıca özgünlüğü, eğitime felsefi bir katkı sunuyor olmasıdır diyebiliriz.

Sözlüğü oluştururken, felsefi perspektife ağırlık veren Cevizci, eğitimle ilgili terimlerin yanı sıra, farklı eğitim gelenekleri ve onların eğitim anlayışlarını, eğitim konusunda fikir beyan etmiş filozofları, önemli eğitim akımlarını ve ideolojilerin eğitime bakışını da ele alıyor.

Sözlük bu yönüyle, özellikle eğitim fakültelerinin yeni yapısında birbirinden gün geçtikçe uzaklaşan pedagoglarla felsefecileri yeniden bir araya getiriyor.

Künye: Ahmet Cevizci – Eğitim Sözlüğü, Say Yayınları, sözlük, 559 sayfa

Ahmet Cevizci – Platon (2014)

Kitaplarının yanı sıra çevirileriyle de bilinen Ahmet Cevizci’nin yazıp yayına hazırladığı çalışma, Eski Yunan dünyasının en önemli filozofu olan, etkileri günümüzde de devam eden Platon’un hayatını, eserlerinden bir seçkiyle harmanlayarak sunuyor.

Kitabın ilk altı bölümünde Cevizci, Platon’un hayatını, eserlerini, metafiziğini, doğa felsefesini, epistemolojisini ve siyaset felsefesini kapsamlı bir biçimde değerlendiriyor.

Çalışmanın devamında ise, Platon’un ‘Sokrates’in Savunması’, ‘Menon’, ‘Phaidon’, ‘Meneksenos’, ‘Şölen’, ‘Devlet Adamı’, ‘Theatetos’, ‘Sofist’ ve ‘Philebos’ adlı eserlerinden yapılmış bir seçki sunuluyor.

Künye: Ahmet Cevizci – Platon, Say Yayınları, felsefe, 472 sayfa

Ahmet Cevizci – Uygulamalı Etik (2013)

UYGULAMALI ETİK, Ahmet Cevizci, Say Yayıncılık, felsefe, 384 sayfa

Ahmet Cevizci ‘Uygulamalı Etik’te, etik konusunda etkili olmuş büyük düşünürlerin fikirlerini analiz ettiği gibi, ötenazi, kürtaj, çevre etiği, hayvan hakları, sivil itaatsizlik gibi, uygulamalı etiğin odaklandığı belli başlı alanları ele alıyor. Cevizci çalışmasına, uygulamalı etiğin mahiyeti, bunu ortaya çıkaran art alan, uygulamalı etiğin çalışma alanı ve uygulamalı etikte başvurulan teoriler gibi konuları anlatarak başlıyor. Yazar, ardından gelen bölümlerde ise, tıp etiği, biyoetik, çevre etiği, siyaset etiği, eğitim etiği, cinsellik etiği ve medya etiği gibi, uygulamalı etiğin güncel alanlarını adım adım açıklıyor.

Ahmet Cevizci – Felsefenin Kısa Tarihi (2012)

FELSEFENİN KISA TARİHİ, Ahmet Cevizci, Say Yayınları, felsefe, 710 sayfa

‘Felsefenin Kısa Tarihi’, herkesin kolay okuyup nüfuz edebileceği bir felsefe tarihi ortaya çıkarabilmeyi amaçlıyor. Bu yönüyle bir rehber olarak nitelendirilebilecek kitapta, Antik dönemden başlayarak Helenistik-Roma, Ortaçağ, Rönesans, 17. yüzyıl, Aydınlanma, 19. ve 20. yüzyıl felsefeleri ele alınıyor. İslam felsefesinin de ayrı bir bölüm halinde irdelendiği kitapta, analitik felsefe, kıta felsefesi, fenomenolojik gelenek, postyapısalcılık, postmodernizm, pragmatizm, eleştirel teori, feminizm gibi belli başlı felsefi yaklaşımlar, ayrıca felsefe tarihinde iz bırakmış pek çok filozofun düşünceleri açıklanıyor.

Ahmet Cevizci – Eğitim Felsefesi (2011)

EĞİTİM FELSEFESİ, Ahmet Cevizci, Say Yayınları, felsefe, 342 sayfa

Ahmet Cevizci ‘Eğitim Felsefesi’nde, felsefenin Yunan filozofları Aristoteles ve Platon’dan başlayarak konu edindiği eğitimi detaylı bir bakışla ele alıyor. Kitap, idealist, realist, kültürel ve pragmatist gibi yaklaşımlar ışığında klasik eğitim felsefesini konu edinerek açılıyor. Cevizci kitabının ikinci bölümünde analitik eğitim felsefesini; üçüncü bölümde de eleştirel eğitim felsefesini inceliyor. Yazar, kitabının son bölümünde ise, eğitim felsefesinin epistemolojik, ontolojik, etik ve politik boyutlarına odaklanıyor. Kitap, eğitim faaliyetlerini felsefi bir zemin üzerinden anlamlandırmaya çalışan tüm eğitimcilere hitap ediyor.