Randall Collins – Dünya Felsefe Tarihinin Oluşumu (2021)

Dünya felsefesinin iki bin yılı aşkın tarihi üzerine, tam 1168 sayfalık eşsiz bir çalışma.

Randall Collins, Doğu ve Batı felsefelerinin gelişim süreci hakkında iddialı ve kapsamlı incelemesiyle karşımızda.

Farklı coğrafyalardaki felsefi geleneklerin nasıl ortaya çıktığını ve filozofların birbirini nasıl etkilediğini ortaya koyan Collins, bununla da yetinmeyerek dünyadaki felsefi gelenekler arasındaki çatışma ve ittifakları da çok yönlü bir bakışla ele alıyor.

Uzun yıllara yayılan bir emeğin ürünü olan kitap, yalnızca felsefeye ilgi duyan okurlara değil, entelektüel hayatın gelişimini ve işleyişini izlemek isteyen sosyologlara da hitap eden türden.

  • Künye: Randall Collins – Dünya Felsefe Tarihinin Oluşumu: Filozoflar Birbirlerini Nasıl Etkiledi?, çeviren: Tufan Göbekçin, Alfa Yayınları, felsefe, 1168 sayfa, 2021

 

Kenneth Allan – Çağdaş Sosyal ve Sosyolojik Teori (2020)

Yirmi birinci yüzyılın ilk onyıllarına özgü bir birey tipi, modernitenin başlangıcından bu yana dramatik değişimlere uğradı.

İşte Kenneth Allan’ın bu harika çalışması, bu değişimi merkeze alarak modernitenin serüvenini anlamaya koyulmuş zengin çağdaş sosyal ve sosyolojik teorileri izliyor.

Dört kısımdan oluşan kitabında Allan ilk olarak, modernite dediğimiz dönemin nasıl başladığına odaklanıyor, modern zamanların belirli bir amaçla başladığını ve daha da önemlisi, bu başlangıcın bütün bilme biçimlerinden daha fazla değer atfedilen bir bilme biçimini, bilimi beraberinde getirdiğini gösteriyor.

Yazar ardından, Frankfurt Okulu’nun eleştirel teorisi ile Talcott Parsons’ın teorisinin sosyal düşünce üzerindeki etkisini anlatıyor, ayrıca ırk, toplumsal cinsiyet ve sınıf gibi sosyolojik söylemin ve sosyal hayatın merkezinde yer alan teorilere odaklanıyor.

Daha sonra modern olmaktan çıkmış olma ihtimalimizi, ya da eğer hâlâ modernsek modernite projelerinin sakatlanmış ya da kontrolden çıkmış olabileceği ve ayrıca kültürün yoldan çıkmış olma ihtimalini değerlendiren Allan, kapitalizmle, kitle iletişimiyle, reklamla, sosyal bilimlerle ve cinsiyet hakkında müphem Freudyen fikirlerle hemhal olmuş bir toplumda ırkın, toplumsal cinsiyetin ve cinselliğin nasıl şekillendiğine ve ifade edildiğine odaklanıyor.

Kitapta fikirleri kapsamlı bir şekilde tartışılan isimler ise şöyle: Talcott Parsons, Max Horkheimer, Theodor W. Adorno, Herbert Blumer, Erving Goffman, Harold Garfinkel, George Homans, Peter Blau, Randall Collins, William Julius Wilson, Janet Saltzman Chafetz, Pierre Bourdieu, Michel Foucault, Immanuel Wallerstein, Manuel Castells, Jürgen Habermas, Jeffrey C. Alexander, Anthony Giddens, Patricia Hill Collins, Cornel West, Dorothy E. Smith ve Judith Butler.

  • Künye: Kenneth Allan – Çağdaş Sosyal ve Sosyolojik Teori: Toplumsal Dünyaları Görünür Kılmak, çeviren: Aksu Bora, Simten Coşar, Hakan Ergül, Mete Pamir ve Erkal Ünal, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, sosyoloji, 592 sayfa, 2020

Kolektif – Neoliberalizm, Bilgi ve Üniversiteler (2019)

Alana önemli katkılarda bulunmuş isimlerin metinlerini bir araya getiren bu güzel derleme, Türkiye’de yükseköğretim araştırmaları açısından harika bir kaynak.

Kitapta,

  • Yükseköğretim araştırmalarının kitleselleşme, uluslararasılaşma, genç işsizliği, örgütsel değişim gibi farklı boyutları,
  • Kant, Newman, Humbolt, Parsons, Touraine, Habermas gibi isimlerin fikirleri bağlamında üniversite ideası üzerine felsefi tartışmalar,
  • Küresel dönemde bilginin değişen değer ve işlevinin modern üniversite ideasına etkileri ve yarattığı meşruiyet krizi,
  • “Bilginin sonu” tezi karşısında üniversite ideasını savunmak,
  • Üniversiteleri ekonomik büyümenin motoru olarak gören egemen yaklaşımların kuramsal arka planı,
  • Elit yükseköğretimden kitlesel yükseköğretime geçişin yükseköğretime erişimde fırsat eşitliği, yükseköğretimin finansmanı ve yönetimi, kurum çeşitliliğinin artışı, akademisyenliğin dönüşümü ve öğrenci kültürünün dönüşümüne etkileri,
  • Diploma enflasyonunun öğrencileri yükseköğretimde oyalayan bir tür sosyal güvenlik politikası olup olmadığı,
  • Yükseköğretime erişimde fırsat eşitliği,
  • Üniversite uluslararası sıralamalarının nasıl ortaya çıktığı ve bunların metodolojik sorunlarına rağmen neden bu kadar ilgi gördüğü,
  • Demokratik bir toplumun var olması ve sürdürülebilmesi için bir eleştirel kamusal alan olarak üniversitelerin sorumlulukları,
  • Ve bunun gibi önemli konular tartışılıyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Mete Kurtoğlu, Ulrich Teichler, Gerard Delanty, Ronald Barnett, Michael A. Peters, Bob Jessop, Philip G. Altbach, Randall Collins, Yasemin Kooij, Ellen Hazelkorn ve Henry A. Giroux.

  • Künye: Kolektif – Neoliberalizm, Bilgi ve Üniversiteler, editör: Mete Kurtoğlu, Nota Bene Yayınları, eğitim, 296 sayfa, 2019

Immanuel Wallerstein, Randall Collins, Michael Mann, Georgi Derlugian ve Craig Calhon – Kapitalizmin Geleceği Var mı? (2014)

Var mı veya yok mu, ezeli tartışmaların konusu olsa da, burada bir araya gelen beş sosyal bilimci, yakın geçmişteki büyük durgunluktan çok daha büyük bir krizin kapıda olduğunu, kapitalizmin artık kendi sınırlarına dayandığını söylüyor.

Burada yürütülen tartışma, hem kapitalizmin tarihsel gelişimini hem de güncel çıkmazlarını kapsamlı bir şekilde ortaya koyması, bunun yanı sıra kapitalizmle mücadele etmenin yeni yolları üzerine düşünmesiyle önemli.

  • Künye: Immanuel Wallerstein, Randall Collins, Michael Mann, Georgi Derlugian ve Craig Calhon – Kapitalizmin Geleceği Var mı?, çeviren: Bülent O. Doğan, Metis Yayınları