Etiket: Ilgın Yıldız

Daniel Woolf – Tarihin Kısa Tarihi (2024)

Bugüne dek her coğrafyayı, mekânı, insanı, kısaca gökyüzünün altındaki her şeyi konu edinen tarihi okuma biçimlerinin bir iktidar mücadelesi olduğu gün gibi aşikâr.

Muzafferin kavram setleriyle toplumların tarihini kesip biçen anlatılar yerine her toplumun kendi entelektüel hayatını dünyayla birlikte okuma gerekliliği, bugünün mücadele alanları için de önem taşıyor.

Sabit gibi görünen geçmişin aslında nasıl her bakışta yeniden üretildiğini gözler önüne seren bu kitap, Antikiteden günümüze tarihe sorulan soruların çeşitliliğini bizlere aktarıyor.

Üstelik her bölümün sonunda yer alan kronoloji çizelgesinin yanı sıra konuları anlamayı ve üzerine düşünmeyi sağlayan sorularla hem tarihin mahiyetini hem de tarihî olayları öğrenmenin yollarını sunuyor.

Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika’daki tarihsel olaylar ile tarihin geçirdiği dönüşümleri bir arada düşünme fırsatı sağlayan bu kitap, tarihçilik zanaatında kültürlerarası temasın önemini de vurguluyor.

  • Künye: Daniel Woolf – Tarihin Kısa Tarihi: Antikiteden Günümüze Küresel Tarihyazımı, çeviren: Ilgın Yıldız, Fol Kitap, tarih, 416 sayfa, 2024

Geraldine Pinch – Meraklısına Mısır Mitolojisi (2023)

‘Meraklısına Mısır Mitolojisi’, tarihteki en uzun ömürlü medeniyetlerden birinin temel değerlerini ifade eden, çağdaş kültürleri etkileyerek Batı kültür mirasının bir parçası haline gelen Mısır mitlerinin büyüleyici ve karmaşık dünyasını ele alıyor.

Mitoloji, tarihin büyük bir kısmında Mısır kültürünün ayrılmaz bir parçasıydı.

Pinch de bu kitapta, Kleopatra’nın İğnesi ve Tutankhamun’un altın heykelinden tanrıların anlatıldığı papirüslere kadar Mısır mitolojisiyle ilgili çok çeşitli kaynak ve nesnelerin arkasındaki kültürel ve tarihsel arka planı inceliyor.

Bunun yanı sıra “Horus ve Seth’in Çekişmeleri” mitini ayrıntılı olarak açıklayıp yol açtığı pek çok yorumu gözler önüne seriyor.

Ayrıca Mısır tarihine ait bir zaman çizelgesi ve teknik terimler sözlüğü de sunuyor.

Mitlerin ne anlama geldiğini, İsis ve Osiris gibi tanrıların mitlerinin çağdaş kültürü etkileyerek kültürel mirasımızın bir parçası haline nasıl geldiğini merak edenler için keyifli bir rehber.

  • Künye: Geraldine Pinch – Meraklısına Mısır Mitolojisi: Mısır Mitlerinin Kültürel ve Tarihsel Arka Planı, çeviren: Ilgın Yıldız, Nova Kitap, mitoloji, 160 sayfa, 2023

Brian M. Fagan ve Nadia Durrani – Meraklısına Tarihöncesi Dünya (2023)

‘Meraklısına Tarihöncesi Dünya’, Afrika’daki kökenlerimizden endüstrileşme öncesinin görkemli uygarlıklarına ve yakın geçmişin şehirlerine uzanan insanlığın tarihöncesinin çarpıcı hikâyesini aktarıyor.

İki arkeolog ve deneyimli tarih yazarı, uzak atalarımızın Eski Dünya’ya yayılmasını, Homo sapiens’in ortaya çıkışını, ondan çok sonra Avrupa, Avrasya, Asya ve Amerika’ya kalıcı olarak yerleşmesini anlatıyor.

Avcı toplayıcılardan sonra dünyanın çeşitli bölgelerinde çiftçilik ve hayvan evcilleştirmenin kökenlerine odaklanıyor, bu yeni ekonomilerin insan varoluşunu nasıl da çarpıcı bir biçimde değiştirdiğini gözler önüne seriyor.

Kudretli hükümdarları ve ideolojilerini, uygarlıkların yükselişiyle düşüşünü ve pek çoğunun maruz kaldığı uzun kuraklığın yıkıcı etkilerini anlatarak tarihöncesi dünyanın neden modern dünya için önemli olduğuna cevap arıyor.

Tarihöncesi geçmişimizin insanlığın kökenlerinden günümüze dek uzanan bir değerlendirmesini küresel bir bakışla, sade olmakla beraber keyifli bir üslupla sunan kitap, insanlığın erken tarihinin hikâyesi ve onun modern dünyayla bağlantısını merak edenler için harikulade bir kılavuz.

  • Künye: Brian M. Fagan ve Nadia Durrani – Meraklısına Tarihöncesi Dünya: İnsanlığın Erken Tarihinin Hikâyesi, çeviren: Ilgın Yıldız, Nova Kitap, bilim, 264 sayfa, 2023

Jacqueline Rose – Anneler (2022)

Jacqueline Rose giriş niteliğindeki bu eserde Batı kültüründe anneliği irdeliyor.

“Miras aldığım bedensel veya zihinsel her tür derdin, hatta miras aldığım hemen her şeyin annemden geldiğini varsaymıştım,” diyen yazar, annelerin kişisel ve politik tüm başarısızlıkların sorumlusu tutulduğuna dikkat çekiyor.

Rose edebiyattan, haberlerden ve geçmişten günümüze yaşam öykülerinden destek alarak Antik Yunan’a dönüyor, daha sonra 1950’lerin feminizmini selamlayarak günümüzde Elena Ferrante’nin “annelerinde” duruyor.

Annelere mal edilen imkânsızlığın ağır yükünün boyutlarını inceliyor: Mülteci anneler suçlu ilan edilir, fakir anneler bencildir; savaşın sembolü yas tutan annedir, ama savaşı protesto eden annelerin sesi kısılır; anneler tüm benliklerini çocuklarına adamalıdır ancak bedenen veya ruhen bundan çok fazla keyif almamalı ya da kamusal alanda sevgi taşkınlıkları göstermemelidir.

Rose çevremizi saran sistematik adaletsizlikten kaçmak için anneleri nasıl günah keçisi ilan ettiğimizi, tüm umut ve arzularımızı onlara yükleyip, aynı zamanda tüm hayal kırıklıklarımız ve başarısızlıklarımızdan da nasıl onları sorumlu tuttuğumuzu ve yine bunları düzeltme görevini nasıl onlardan beklediğimizi gösteriyor.

  • Künye: Jacqueline Rose – Anneler: Sevgi ve Zulüm Üzerine Bir Deneme, çeviren: Ilgın Yıldız, Alfa Yayınları, 208 sayfa, 2022

Vijay Prashad – Washington Kurşunları (2022)

‘Washington Kurşunları’, emperyalizmin dünyanın farklı ülkelerine müdahale etmesinin altında yatan sinsi çıkarları gözler önüne seriyor.

Yazar, gazeteci ve akademisyen Vijay Prashad, Amerika Birleşik Devletleri’nin Afrika, Asya ve Latin Amerika’daki halk önderlerinin öldürülmesindeki ve çokuluslu şirketlerin çılgın ticari dolaplarının bedelini yoksulluklarıyla ödemeyi reddeden halklara yönelik katliamlardaki rolünü belgeliyor.

‘Washington Kurşunları’, dünya halklarını boyunduruk altında tutan ABD emperyalizminin giriştiği kirli oyunları belgelere dayanarak bütün açıklığıyla sergileyen cesur bir kitap.

Prashad, yerkürenin her yerindeki devrimleri ezen, demokratik olarak seçilmiş liderlere suikastlar düzenleyen, kanlı askerî darbelere önayak olan ve kukla hükümetleri destekleyen bu süper güce yönelik güçlü ithamlarda bulunuyor.

Kitabın merceği, İran’dan Güney Amerika’daki CIA destekli darbelere, Vietnam’dan Afrika’nın sömürge ülkelerinde yükselen ulusal kurtuluş savaşlarına dek hayli geniş bir coğrafyayı kapsıyor.

Brezilya’da Dilma Rousseff, Bolivya’da Evo Morales hükümetlerine 21. yüzyılda yapılan darbeler, emperyalist müdahalelerin günümüzde de sürdüğünü kanıtlamakta.

Prashad’ın çok sayıda belgeyle desteklediği savları inandırıcı ve etkileyici.

‘Washington Kurşunları’, ABD emperyalizminin tarihine gömülü, dünya çapındaki direnişlerin de tarihi.

Kitabın önsözünde Bolivya Eski Devlet Başkanı Evo Morales’in yazdığı gibi, “Kitleler biziz, buna inancımız tam. Ve günü geldiğinde kitlelerin kazanacağına da.”

  • Künye: Vijay Prashad – Washington Kurşunları, çeviren: Ilgın Yıldız, Yordam Kitap, siyaset, 160 sayfa, 2022

Slavoj Žižek – Güpegündüz Hırsız Gibi (2021)

Hırsız kim biliyoruz.

Üstelik şimdilerde, hiç çekinmeden güpegündüz karşımıza çıkma cesaretine sahip.

Yapmamız gereken şey ise gözümüzü açmak.

Slavoj Žižek, günümüzün teknolojik ve bilimsel ilerlemelerinin ortaya çıkardığı radikal olasılıkları, tehlikeleri ve olanakları tartışıyor.

Son yıllarda, tekno-bilimsel ilerlemeler dünyamızı tümüyle dönüştürdü ve neredeyse tanınmayacak kadar değiştirdi.

Büyük teknolojilerin cesur yeni dünyasında, her yenilik dalgasının ardından, kendimizi tuhaf bir biçimde, Marx’ın “katı olan her şey buharlaşıyor” şeklindeki meşhur öngörüsünün gerçekleşmesine doğru yaklaşırken buluyoruz.

İşin otomasyonu, paranın sanallaştırılması, sınıf topluluklarının dağılması, maddi olmayan entelektüel emeğin yükselişi, cinsiyet kalıplarının altüst oluşu ve iklim krizi gibi süreçlerle birlikte küresel kapitalist yapı her zamankinden daha hızlı şekilde parçalanmaya başladı ve artık tamamen yok olmanın eşiğinde.

Peki, ardından ne gelecek?

Sonu gelmez toplumsal-teknolojik çalkantı zemininde, herhangi bir hakiki değişim nasıl gerçekleşebilir?

Žižek, böyle bir bağlamda, büyük bir toplumsal zaferin olamayacağını savunuyor.

Kalıcı devrim, güpegündüz hırsız gibi, hemen gözümüzün önünde belirivermektedir.

Yapmamız gereken uyanıp onu görmek.

‘Güpegündüz Hırsız Gibi’, günümüzün teknolojik ve bilimsel ilerlemelerinin ortaya çıkardığı radikal olasılıklarla tehlikeleri ve bunların hepimiz için heyecan verici etkilerini aydınlatıyor.

  • Künye: Slavoj Žižek – Güpegündüz Hırsız Gibi: İnsan Sonrası Kapitalizm Çağında İktidar, çeviren: Ilgın Yıldız, Eksik Parça Yayınları, siyaset, 288 sayfa, 2021

David Adams Leeming – Mitoloji: Kahramanın Yolculuğu (2020)

Dünyanın dört bir yanından mitoloji örneklerine yer veren nitelikli bir çalışma.

David Adams Leeming, birbirinden farklı kültürlerin mitlerindeki evrensel temaları bulup çıkardığı gibi, bunları ilginç mitolojik hikâyelerle harmanlayarak anlatıyor.

Mitlerdeki evrensel anlam arayışı üzerine James Frazer, C. G. Jung ve Karl Kerényi gibi gelen isimlerin metinlerine de yer veren antoloji, kahramanın doğumundan sınav ve arayışlarına, düşüş ve yükselişine, ölümüne ve yeniden doğumuna uzanan geniş kapsamlı bir mit araştırması sunuyor.

“Mitler, insanlığın hayalleri olarak da adlandırılabilir,” diyen Leeming, kadın kahraman mitlerinin yanı sıra Navajo, Endonezya, Hint, Çin ve Afrika masallarından örnekler de sunuyor.

  • Künye: David Adams Leeming – Mitoloji: Kahramanın Yolculuğu, çeviren: Ilgın Yıldız, Say Yayınları, mitoloji, 408 sayfa, 2020

Cyril Aydon – İnsanlık Tarihi (2015)

İnsanın ve uygarlığın 150 bin yıl öncesinden bugüne uzanan serüveni bu kitapta.

Kitapta, insanların dünyaya yayılması, devletin icadı, tunç imparatorluklar, Yunan dünyası, Roma’nın yükselişi ve düşüşü, Amerika’nın keşfi, sömürgecilik faaliyetleri, Fransız devrimi, 1. ve 2. Dünya Savaşları ve bunun gibi pek çok tarihi olay karşımıza çıkıyor.

Çalışmayı, özellikle tarihin iyi bir özetini arayanlara öneriyoruz.

  • Künye: Cyril Aydon – İnsanlık Tarihi, çeviren: Ilgın B. Yıldız, Say Yayınları, tarih, 488 sayfa, 2015

Håkan Östlundh – Engerek (2015)

Üç yılını Tokyo’da geçirdikten sonra ailesine dönen Arvid Traneus, evinde iki ceset bulur.

Cesetlerden biri eşine, yüzü tanınmayacak diğeri ise bir erkeğe aittir.

Cinayeti aydınlatmaya koyulan dedektif Fredrik Broman, küçük bir kasaba yaşamından asla beklenemeyecek dehşet dolu ve kan dondurucu hakikatlere ulaşır.

  • Künye: Håkan Östlundh – Engerek, çeviren: Ilgın Yıldız, Martı Yayınları

Ian Crofton ve Jeremy Black – Bir Solukta Evren ve Dünya Tarihi (2017)

Evrenin nasıl meydana geldiğinden yıldız ve gezegenlerin nasıl oluştuğuna, evrenin tarihini bir baştan diğerine kuşatan bir kılavuz.

Ian Crofton ve Jeremy Black’in çalışmaları, konuya başlangıç yapmak isteyen okurlar da gözetilerek hazırlanmış.

Kitapta,

Evrenin oluşumu,

İlk canlıların ve ilk insanın ortaya çıkışı,

İnsanın dünyaya egemen oluşu,

Dünyanın farklı coğrafyalarında uygarlıkların ortaya çıkışı,

Modern dünyanın oluşumu…

Bu ve bunun gibi pek çok konunun aydınlatıldığı kitap, hem dünya ve evren ile ilgili merak edilen birçok soruyu yanıtlıyor hem de bu hikâyede önemli roller üstlenmiş bilimsel keşifler ile bunları gerçekleştirmiş bilim insanlarının da izini sürüyor.

Bir solukta okunabilecek bir popüler bilim kitabı.

  • Künye: Ian Crofton ve Jeremy Black – Bir Solukta Evren ve Dünya Tarihi, çeviren: Ilgın Yıldız, Say Yayınları, bilim, 272 sayfa