Kategori: Otobiyografi

Bill Gates – Kaynak Kod (2025)

Bill Gates’in bu kitabı, teknoloji dünyasının en tanınan figürlerinden birinin kişisel ve entelektüel serüvenini, erken dönem deneyimleri üzerinden anlatıyor. Gates, çocukluk yıllarından Harvard günlerine, Microsoft’un kuruluşuna uzanan bu süreçte merak, rekabet, öğrenme ve yenilik tutkusunun kendi yaşamındaki belirleyici gücünü yansıtıyor. Kitap, bir başarı hikâyesinden çok, teknolojik dönüşümün insan zihninde ve toplumsal yapıda nasıl kök saldığını gösteren bir bellek çalışması niteliğinde. Gates, kod yazmayı yalnızca teknik bir beceri değil, düşünmenin, yaratmanın ve sorun çözmenin bir biçimi olarak görüyor.

‘Kaynak Kod: Yolun Başı’ (‘Source Code: My Beginnings’), 1960’ların bilgisayar laboratuvarlarından 1980’lerin kişisel bilgisayar devrimine kadar uzanıyor. Gates, dönemin sınırlı donanımlarında yazılım geliştirme sürecinin hem yaratıcılıkla hem sabırla nasıl iç içe geçtiğini hatırlatıyor. Kendi hikâyesini anlatırken, aynı zamanda dijital çağın başlangıcına tanıklık eden bir kuşağın zihinsel atmosferini de canlandırıyor. Arkadaşı Paul Allen’la birlikte Microsoft’u kurarken taşıdığı vizyon, bilgisayarları yalnızca uzmanların değil herkesin kullanabileceği bir araç haline getirmekti. Bu vizyon, teknolojiyi demokratikleştiren büyük bir dönüşümün zeminini hazırlıyor.

Kitap, aynı zamanda Gates’in gençlik dönemindeki başarısızlıklarını, kuşkularını ve öğrenme süreçlerini dürüst bir dille paylaşıyor. Onun hikâyesi, zekânın tek başına yeterli olmadığını; merakın, çalışma disiplininin ve sürekli yeniden denemenin belirleyici rol oynadığını gösteriyor. ‘Kaynak Kod’, yalnızca bir teknoloji kurucusunun değil, dijital çağın ilk mimarlarından birinin zihinsel kaynak kodunu okura açıyor.

  • Künye: Bill Gates – Kaynak Kod: Yolun Başı, çeviren: Ramazan Kılınç, Domingo Kitap, otobiyografi, 320 sayfa, 2025

Nelson Mandela – Özgürlüğe Giden Uzun Yol (2025)

Nelson Mandela’nın, mücadelenin ve bir halkın zaferinin hikâyesi.

Nelson Mandela’nın otobiyografisi, yalnızca bir yaşam öyküsü değil, aynı zamanda Güney Afrika’nın sömürgecilikten demokrasiye geçişinin vicdani bir kaydı olarak öne çıkıyor. Mandela, çocukluk yıllarından başlayarak özgürlük mücadelesine uzanan uzun yolculuğunu, kişisel deneyimleriyle tarihsel olayları iç içe anlatarak aktarıyor. Kırsal Transkei’deki geleneksel yaşamın huzurundan, apartheid rejiminin acımasız gerçekliğine uzanan bu hikâye, bir bireyin kendi adalet anlayışını halkının özgürlük talebiyle nasıl birleştirdiğini gösteriyor.

Mandela, genç bir hukuk öğrencisiyken ırk ayrımcılığına karşı örgütlenmenin önemini fark ediyor. Afrika Ulusal Kongresi’ndeki (ANC) mücadelesi, zamanla pasif direnişten silahlı mücadeleye evriliyor. 27 yıl süren hapis dönemi, kitabın duygusal ve ahlaki merkezini oluşturuyor. Robben Adası’ndaki mahkûmiyet, Mandela’yı kırmıyor; aksine, sabır, dayanışma ve uzlaşma değerlerini derinleştiriyor. Hapishane, onun için bir direniş okuluna dönüşüyor.

Kitabın gücü, Mandela’nın öfkeyi değil, empatiyi seçen bir lider olarak kendini ve düşmanlarını anlamaya çalışmasında yatıyor. Özgürlük fikrini sadece siyasal bir hedef değil, insani bir sorumluluk olarak tanımlıyor. Apartheid rejiminin çöküşüyle birlikte Mandela, intikam yerine barışı tercih ediyor ve “herkes için özgürlük” ilkesine bağlı kalıyor.

‘Özgürlüğe Giden Uzun Yol’ (‘Long Walk to Freedom’), bir halkın kurtuluş mücadelesini kişisel bir iç yolculukla birleştiren güçlü bir tanıklık sunuyor. Mandela, özgürlüğün nihai bir varış değil, her kuşakta yeniden yürünmesi gereken bir yol olduğunu hatırlatıyor.

  • Künye: Nelson Mandela – Özgürlüğe Giden Uzun Yol, çeviren: Osman İşçi, Alfa Yayınları, otobiyografi, 680 sayfa, 2025

Stephen Hawking – Benim Kısa Tarihim (2023)

‘Benim Kısa Tarihim’de, Stephen Hawking’in savaş sonrası Londra’sında şekillenen çocukluğundan uluslararası üne kavuştuğu yıllara doğru bir yolculuğa çıkıyoruz.

Erken bir ölüm ihtimalinden güç alarak büyük adımlar atmaya başladığını ifade eden Hawking, tevazu ve ironiyle kaleme aldığı bu satırlarda bizi kişisel kozmosuyla buluşturuyor.

Kitap, hem kişisel bilgiler edinmek için okunabilir hem de bir umuda sarılmanın hayatımızı nasıl dönüştürdüğünü daha iyi kavrayabilmek için.

  • Künye: Stephen Hawking – Benim Kısa Tarihim, çeviren: Sıla Okur, Alfa Yayınları, otobiyografi, 120 sayfa, 2023

Mary Cregan – Geride Kalan (2023)

Yeni doğan kızının ölümünden sonra amansız bir depresyonun pençesine düşen bir kadının, hayatını ve kendini yeniden keşfetmesinin hikayesi.

‘Geride Kalan’, depresyon ve intihar gibi zorlu konularla mücadele eden sayısız insan için bir umut ışığı.

Yazar Mary Cregan, yaşadıklarından yola çıkarak en karanlık gecenin sabahına çıkmanın mümkün olduğunu gösteriyor, bunu yaparken edebiyatın, kültürel tarihin ve bilimsel araştırmaların sokağından geçmeyi de ihmal etmiyor.

Bu kitap, yalnızca bir otobiyografi değil, aynı zamanda depresyon hakkında derin bir anlayış sunan kapsamlı bir çalışma.

Aşılması zor görünen güçlüklerle karşılaşan ve hayatlarını daha iyi bir yönde değiştirmek isteyen herkes için güçlü bir ilham kaynağı olmaya aday.

  • Künye: Mary Cregan – Geride Kalan: Kayıpla Yaralanmış Bir Ruhun İyileşme Hikayesi, çeviren: Demet Karaman, Okuyanus Yayınları, anlatı, 240 sayfa, 2023

Viktor E. Frankl – Yaşamı Karşılamak (2022)

‘Yaşamı Karşılamak’, Viktor E. Frankl’ın hayatına yakından bakmak isteyen okurlar için biçilmiş kaftan.

Dünya çapında milyonlarca satan eseri ‘İnsanın Anlam Arayışı’ ile hem İkinci Dünya Savaşı sırasında toplama kamplarında yaşadığı deneyimleri anlatan hem de kurucusu olduğu logoterapinin ilkelerini paylaşan Viktor E. Frankl, bu defa kendi kaleminden yaşam öyküsüyle karşınızda…

Frankl, anlam merkezli psikoterapinin yolundan ilerleyerek ailesinin evini, Sigmund Freud ve Alfred Adler ile ilk temaslarını, intihara meyilli gençlerle yaptığı çalışmaları, Nazilere direnişini, sürgünü ve hayatının çoğunu geçirdiği Viyana’ya dönüşünü yalın bir dille anlatıyor.

Tüm kayıplarına, acılarına ve anlam arayışı esnasında yaşadıklarına rağmen iyimserlik etrafında şekillenen hayatını aynı zamanda aile arşivinden fotoğraflarla tamamlıyor.

Kitaptan bir alıntı:

“Belki de yaşamın bana sundukları yüzünden böyleyimdir. Herkese de tekrar tekrar, kendi hayatımda prensip olarak benimsediğim şeyi yapmalarını öneririm: Eğer başıma kötü bir şey gelirse diz çöker (tabii gerçekten değil, diz çöktüğümü hayal ederim sadece) ve gelecekte bundan daha kötüsünün olmamasını dilerim tüm kalbimle.”

  • Künye: Viktor E. Frankl – Yaşamı Karşılamak: Anlam Arayışı Üzerine Bir Otobiyografi, çeviren: Duygu Bolut, Okuyan Us Yayınları, otobiyografi, 196 sayfa, 2022

Hope Jahren – Bir Bilim İnsanının Tutkulu Hikâyesi (2021)

Hope Jahren, hayatını doğaya adamış büyük bir bitkibilimci.

Jahren’in bilimsel çalışmalarını ve kişisel deneyimlerini paylaştığı bu ödüllü otobiyografisi de, bir bilim insanının dünyasına yakından bakmak için harika fırsat.

‘Bir Bilim İnsanının Tutkulu Hikâyesi’, Jahren’ın hayatını adadığı çalışmalarını ve tüm çabasını anlamlı kılan sevgiye dair düşüncelerini içtenlikle paylaştığı, etkileyici bir otobiyografi.

Yaşamını ağaçları, çiçekleri, tohumları ve toprağı inceleyerek geçiren bitkibilimci, tabiatın sunduğu büyüleyici güzellikleri keşfe çıkarken yüz yüze geldiği amansız hayatta kalma mücadelesini ve bu keşiflerden edindiği deneyimleri hikâyeleştirerek anlatıyor.

İnsanın doğayla olan bitmek bilmez mücadelesinde sıra, bitkilerin dilini öğrenmeye ve yeşil yaprakların, yüzyıllık ağaç gövdelerinin, toprağı kucaklayan köklerin anlatacaklarını dinlemeye geldi.

Kitabın Amerika Kitap Eleştirmenleri Birliği en iyi otobiyografi ödülünü kazandığını da belirtelim.

Kitaptan bir alıntı:

“İnsanlar bitkilere benzer: Işığa doğru büyürler. Bilimi seçmemin nedeni, bana ihtiyaç duyduğum şeyi sunmasıydı. Bilim, bana kelimenin gerçek anlamıyla bir yuva sundu.”

  • Künye: Hope Jahren – Bir Bilim İnsanının Tutkulu Hikâyesi: Bitkilerin Büyülü Dünyası, çeviren: Can Evren Topaktaş, Epsilon Yayınları, otobiyografi, 360 sayfa, 2021

Zaven Biberyan – Mahkûmların Şafağı (2021)

Bir başyapıt olan ‘Karıncaların Günbatımı’ romanının yazarı Zaven Biberyan’ın 1921-1946 yılları arasındaki anıları bu kitapta.

‘Mahkûmların Şafağı’ ile Biberyan’ın Türkiyeli bir Ermeni ve solcu olarak maruz kaldığı baskılara ve bir yazarın doğuşuna ilk elden tanıklık ediyoruz.

Biberyan’ın özyaşamöyküsü, bir yazarın yaşamını ve yaşadığı zamanı en dürüst, en çıplak, en hakiki haliyle yansıtıyor.

1921 doğumlu Biberyan’ın 100. doğum yıldönümünde yayımlanan ‘Mahkûmların Şafağı’, Biberyan’ın ömrünün ilk yirmi beş yılına, çocukluğuna, gençliğine, 1930’ların ve 40’ların siyasi ve kültürel ortamına dair eşsiz bir tanıklık.

İstanbul’da yaşama dair ayrıntılar ve insanlar, hatta toplumlar arasındaki ilişkilerin tasviri bakımından oldukça zengin olan bu anlatı, yazıyla ve edebiyatla daha çocuk yaşta tanışan Biberyan’ın usta bir yazara dönüşme serüvenini de görünür kılıyor.

Türkiyeli bir Ermeni yurttaş olarak maruz kaldığı ayrımcılığın, özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında yıllar süren Nafıa askerliği esnasında çektiği ıstırabın, sonrasında Ermeni ve sol kimlikleri nedeniyle uğradığı kovuşturmaların hayatına, ruhuna nasıl damga vurduğunu ayrıntılarla anlattığı bölümler de, bu acıların Biberyan tarafından nasıl işlenerek edebiyat yoluyla benzersiz birer kara inciye dönüştüğünü düşündürüyor.

‘Mahkûmların Şafağı’nı, edebiyatına hayran olduğumuz yazarımızın iç dünyasına, o çok katmanlı dünyanın kilitli kapılarına açılan bir kılavuz kitap olarak büyük bir sevinçle takdim ediyoruz.

  • Künye: Zaven Biberyan – Mahkûmların Şafağı: Özyaşamöyküsü (1921-1946), çeviren: Deniz Kureta, Aras Yayıncılık, otobiyografi, 456 sayfa, 2021

Billie Holiday ve William Dufty – Billie Holiday Otobiyografi (2020)

Billie Holiday, olağanüstü bir blues şarkıcısıydı, ama bundan çok daha fazlasıydı.

Irkçı önyargılar ve sömürüyle mücadele eden muhteşem bir kadındı mesela.

Bu kitap, Billie Holiday’in görkemli yükselişinin ve dokunaklı hayatının sağlam bir anlatısı olarak karşımızda duruyor.

Holiday kitabında, yetiştiği çevreyi, müzik kariyerinde tanıştığı sıra dışı simaları ve hem bir kadın hem de bir siyahi olarak ödediği akıl almaz bedelleri bizimle paylaşıyor.

Bunun yanı sıra, tekrar tekrar girdiği hapis günlerini, aşklarını, evliliklerini ve hayatını zindana çeviren eroin bağımlılığını da çekincesiz anlatıyor Holiday.

Kitap, tüm acılara rağmen tebessüm etmeyi başarabilmiş, trajedilere ince esprileriyle karşılık vermiş sıra dışı bir kadının dünyasına yakından bakmamıza olanak veriyor.

  • Künye: Billie Holiday ve William Dufty – Billie Holiday Otobiyografi, çeviren: Avi Pardo, Encore Yayınları, otobiyografi, 207 sayfa, 2020

Bertrand Russell – Felsefi Gelişimim (2020)

Bertrand Russell’dan büyüleyici bir felsefi otobiyografi.

Russell burada, yetmiş yılı aşkın felsefi çalışmalarının samimi bir dökümünü yapıyor ve Hegelci döneminden öğrencisi ve dostu Wittgenstein’ın çalışmalarının kendisini nasıl etkilediğine uzanarak bize adeta felsefi bir şölen sunuyor.

Düşünür burada idealizmi neden ve nasıl terk ettiği, Peano’nun matematiksel mantığı üzerine kurulan mantığı benimseyişi, matematikte mantıksal yönler, bilgi kuramı, bilinç ve deneyim, dil, “doğruluğun” tanımı, kesin olmayan çıkarım, mantık ve ontoloji, zihin ve William James felsefesi gibi pek çok ilgi çekici konuyu da ele alıyor.

Kitabın, Alan Wood imzalı, “Russell’ın Felsefesi ve Gelişimi Üzerine Bir İnceleme” başlıklı oldukça aydınlatıcı bir yazıyla açıldığını da belirtelim.

Russell’ın yapıtları o kadar çok farklı konuyu kapsamaktadır ki uygun bir yorum yapmak bazen zorlaşabiliyor.

Wood’un kapsamlı yazısı ise, bu çalışmaların usta işi bir çözümlemesi ve değerlendirmesini yapmasıyla çok önemli.

  • Künye: Bertrand Russell – Felsefi Gelişimim: Entelektüel Bir Otobiyografi, çeviren: Halil Kayıkçı, Fol Kitap, felsefe, 312 sayfa, 2020

Giacomo Casanova – Hayatımın Hikâyesi (2016)

Tüm zamanların en ateşli, en belalı çapkını Casanova’nın olağanüstü hayatının hikâyesi.

Giacomo Casanova anılarından oluşan bu kitabında, yaşam felsefesini, hayatında yaşadığı ve her biri birer macera olan aşk hikâyelerini ve dahil olduğu skandalları anlatıyor.

Hakkında birçok efsane öne sürülen bu tarihi figürün hayatını, birebir onun ağzından dinlemek isteyenler için çok iyi fırsat.

  • Künye: Giacomo Casanova – Hayatımın Hikâyesi, çeviren: Nilüfer Güngörmüş, Everest Yayınları