Kategori: Sosyoloji

Alper Yağlıdere – İzmir Romanları (2011)

  • İZMİR ROMANLARI, Alper Yağlıdere, Ozan Yayıncılık, sosyoloji, 175 sayfa

Alper Yağlıdere ‘İzmir Romanları’nda, İzmir’in Konak ilçesinin Ege Mahallesi’ndeki Romanların yaşamlarını, kültürlerini ve alışkanlıklarını inceliyor. Kitabın ilk bölümü, Roman kavramı ve tarihçesini; Avrupa, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Romanların durumlarını; İzmir’deki Romanlar ve Roman mahallelerini ele alıyor. Kitabın ikinci bölümünde, Romanların aile yapıları, dini inanışları, meslekleri, yasalardaki konumları ve örgütlenme faliyetleri irdeleniyor; üçüncü bölümde de, Romanların kentle ilişkisi, küreselleşme sürecinde Romanlar ve kentsel dönüşüm sürecinde Roman mahalleleri gibi konular işleniyor. Kitabın son bölümünde ise, Romanların yoğun olarak yaşadığı Ege Mahallesi’nde yapılan anket sonuçları değerlendiriliyor ve önceki bölümlerde ortaya konan teorik bilgilerle karşılaştırılıyor.

Nilüfer Göle – Mahremin Göçü (2011)

  • MAHREMİN GÖÇÜ, Nilüfer Göle, söyleşi: Ayşe Çavdar, Hayy Kitap, söyleşi, 239 sayfa

‘Mahremin Göçü’, Ayşe Çavdar’ın, en çok ‘Modern Mahrem’deki tezleriyle dikkat çeken Nilüfer Göle’yle yaptığı on günlük bir söyleşinin sonucunda ortaya çıkmış. Söyleşi, ağırlıklı olarak Nilüfer Göle’nin hangi kişisel tecrübelerden, kendisine ilişkin hangi gözlemlerden yola çıkarak ‘Modern Mahrem’, ‘Melez Desen’, ‘Mühendisler ve İdeoloji’ ve ‘İç İçe Girişler’ adlı eserlerini yarattığını araştırıyor diyebiliriz. Türkiye’de yaşanan darbeler, AKP, 68 gençliği, mahremiyet, feminizm, kadın, öteki Avrupa, İslam ve Müslümanlarla ilgili öngörüler, “Müslümanlık Avrupa’yı belirleyecek” diyen Göle’yle yapılan söyleşide irdelenen diğer konular.

Theodor W. Adorno – Otoritaryen Kişilik Üstüne (2011)

OTORİTARYEN KİŞİLİK ÜSTÜNE, Theodor W. Adorno, çeviren: Doğan Şahiner, Say Yayınları, felsefe, 336 sayfa

‘Otoritaryen Kişilik Üstüne’, düşünür Theodor W. Adorno’nun Nazi Almanyası’nı terk ettikten sonra ABD’de kaleme aldığı eserlerden biri. Kitap esasında, Frankfurt Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü üyelerinin, sürgünden sonra, başka bilimcilerle birlikte gerçekleştirdikleri ‘Önyargı Üstüne Çalışmalar’ın üçüncü cildini oluşturan kitaba Adorno’nun yaptığı katkıdan oluşuyor. Başta antisemitizm üzerine odaklanan araştırma, can alıcı bir soruyla, “Bu düşünceleri belli bireyler kabul ederken neden başkaları kabul etmiyor?” sorusuyla başlıyor. Kitap, bu sorunun yanıtını ararken, antisemitizmin muhtemelen özgül ya da yalıtık bir fenomen olmayıp daha genel bir ideolojik çerçevenin bir parçası olduğu ve bireyin bu ideolojiye açıklığının asıl olarak onun psikolojik gereksinimlerinden kaynaklandığı hipotezini de masaya yatırıyor.

Ayhan Kaya – Türkiye’de Çerkesler (2011)

  • TÜRKİYE’DE ÇERKESLER, Ayhan Kaya, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, sosyoloji, 192 sayfa

Ayhan Kaya, sosyolojik ve antropolojik özellikler barındıran  ‘Türkiye’de Çerkesler’de, bir etnik çeşitlilik diyarı olan Türkiye’de Çerkes diasporasında kimliğin oluşumu, anlatımı ve kuşaktan kuşağa aktarımını irdeliyor. Geleneksel ve modern diaspora kavramlarını ayrıntılı bir bakışla değerlendiren Kaya, Çerkes diasporasının genel özelliklerini betimleyerek çalışmasına başlıyor. Günümüz “göçmenlik” kavramındaki değişimler; ötekini anlamanın mümkün olup olmadığı; Çerkeslerin 19. yüzyılın ikinci yarısında maruz kaldıkları sürgünün geçmişteki ve günümüzdeki etkileri ve Anadolu’daki Çerkes diasporası, kitapta ele alınan konulardan birkaçı.

Jale Özata Dirlikyapan (ed.) – Georg Simmel: Sosyolog, Sanatçı, Düşünür (2011)

  • GEORG SIMMEL: SOSYOLOG, SANATÇI, DÜŞÜNÜR, editör: Jale Özata Dirlikyapan, Doğu Batı Yayınları, sosyoloji, 391 sayfa

Birçok yazarın metinleriyle yer aldığı ‘Georg Simmel’, sosyolojinin kurucusu olarak anılan, fakat hacimli eserleri henüz Türkçeye çevrilmemiş Simmel’in düşün dünyasına iniyor. Simmel hakkında yazılan makalelerden oluşan kitap, Simmel’le hemen hemen aynı dönemde ürün vermiş Émile Durkheim, Georg Lukács ve Max Weber gibi ünlü dünüşürlerin Simmel hakkında kaleme aldıkları yazıların yanı sıra, Simmel’in farkını tespit etmeye çalışan, onun, Lewis A. Coser’in tanımıyla “büyüleyici parlaklığı”nı ve “kırılgan zarafeti”ni anlamlandırmaya girişen yazarların makaleleri de yer alıyor. Simmel ve modern yaşam, Simmel’in Amerikan sosyolojisi üzerindeki etkisi, Simmel’in sanat üzerine yazılarında kültüre yaklaşımı, Simmel’in para felsefesi ve Durkheim ile Simmel arasındaki tartışma, kitaptaki makalelerin ele aldığı bazı konular.

Bekir Balkız ve Vefa Saygın Öğütle (ed.) – Bilim Sosyolojisi İncelemeleri (2011)

 

Birçok yazarın makaleleriyle katkıda bulunduğu ve kapsamıyla dikkat çeken ‘Bilim Sosyolojisi İncelemeleri’, konuya dair temel yaklaşımları, kavramları ve tartışmaları barındırıyor.

Beş bölümden oluşan çalışmada ilk olarak, alanın kapsamını ve alandaki temel konumlanmaları ortaya koyan metinlere yer veriliyor.

İkinci bölüm, kronolojik sırayla Marksist, pozitivist ve konvansiyonalist yaklaşımlara çığır açan kurucu metinlere; üçüncü bölüm de, alanda gerçekleştirilmiş bazı ampirik çalışmalara ayrılmış.

Kitabın, kuşkusuz en önemli bölümlerden olan dördüncü bölümünde, alanın usta kalemleri vasıtasıyla, bilim-ideoloji tartışmalar aktarılıyor.

Çalışmanın son bölümünün amacı ise, rölativist/konvansiyonalist yaklaşımların bilim sosyolojisine getirdiği katkılar kadar, alanı ne türden bir çıkmaza sürüklediklerini göstermek.

  • Künye: Kolektif – Bilim Sosyolojisi İncelemeleri, editör: Bekir Balkız ve Vefa Saygın Öğütle, çeviren: Barış Yıldırım, Bekir Balkız, Beno Kuryel, Dilek Hattatoğlu, Emrah Göker, Eren Buğlalılar, Erhan Işıklar, Kemal İnal ve Ümit Tatlıcan, Doğu Batı Yayınları, bilim, 592 sayfa

Cenk Saraçoğlu – Şehir, Orta Sınıf ve Kürtler (2011)

  • ŞEHİR, ORTA SINIF VE KÜRTLER, Cenk Saraçoğlu, İletişim Yayınları, inceleme, 192 sayfa

 

Cenk Saraçoğlu ‘Şehir, Orta Sınıf ve Kürtler’de, son dönemlerde sıklıkla tartışılan Kürt düşmanlığı olgusunu sistemli bir şekilde ele alıyor. Kasım 2009’da İzmir’de DTP konvoyuna yapılan taşlı saldırı inceleyerek başlayan kitap, bizzat Kürt karşıtı bir hissiyat taşıyanların zihniyet dünyasını analiz ederek, bir tutum olarak Kürt düşmanlığının ne tür söylemler üzerinden dile döküldüğünü ve nasıl bir mantıkla haklı çıkarılmaya çalışıldığını ortaya koymasıyla dikkat çekiyor. Saraçoğlu’nun çalışmasında karşımıza çıkan bir diğer önemli nokta da, gündelik/popüler milliyetçi kesimin Kürt algısındaki dönüşümü ayrıntılı bir şekilde açığa çıkarması. Bu amaçla, İzmir’in son yirmi yılda uğradığı toplumsal ve ekonomik dönüşümü irdeleyen yazar, bir dönemlerin başat yaklaşımı olan inkârın yerini, “tanıyarak dışlamaya” bıraktığını gösteriyor.

Ayhan Kaya ve Bahar Şahin (der.) – Kökler ve Yollar (2007)

  • KÖKLER VE YOLLAR: derleyen: Ayhan Kaya ve Bahar Şahin, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, sosyoloji, 611 sayfa

Alt başlığı ‘Türkiye’de Göç Süreçleri’ olan ‘Kökler ve Yollar’da yer alan metinlerin tamamı, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde düzenlenen iki uluslararası konferansa sunulan bildirilerden oluşuyor. Çalışma 1960’lı yıllarla birlikte Türkiye ile Batı Avrupa ülkeleri arasında hızlanan göç olgusundan sonra ortaya çıkan uluslararası yapıyı siyasal, toplumsal, ekonomik ve kültürel açılardan ayrıntılı olarak ele alıp yorumluyor. Kitap buradan yola çıkarak, Türkiye’dekiler için “Almancı”, Batılılar için ise “yabancı” olan bu göçmenlerin, yaşadıkları ülkelerin sınırlarını aşarak farklı bir alan yaratan deneyimlerine odaklanmasıyla önemli.

Pınar Selek – Maskeler, Süvariler, Gacılar (2007)

  • MASKELER, SÜVARİLER, GACILAR, Pınar Selek, İstiklal Kitabevi, sosyoloji, 287 sayfa

Pınar Selek’in ‘Maskeler, Süvariler, Gacılar’ isimli bu kitabı, ‘Ülker Sokak: Bir Altkültürün Dışlanma Mekanı’ altbaşlığını taşıyor. Selek bu çalışmasında, 1996 tarihinde, İstanbul’da düzenlenen HABITAT II’nin hemen öncesindeki günlerde, Cihangir’deki Ülker Sokak’ta travestilere ve transseksüellere karşı uygulanan şiddeti anlatıyor. Selek, şiddetin beraberinde köklü sorgulamalar getirmesi gerektiğini belirterek, kitabının böylesi bir sorgulamayı amaçladığını söylüyor. Şiddetin önemli bir sorun olduğu Türkiye’de, Selek’in çalışması bize dair acı ama gerçek hikâyeler anlatıyor. Hatırlanacağı gibi kitap, 2003 yılında yayımlanmış ve o zamanlar oldukça ilgi görmüştü.

Amartya Sen – Kimlik ve Şiddet (2006)

  • KİMLİK VE ŞİDDET, Amartya Sen, çeviren: Ahmet Kardam, Optimist Yayınları, siyaset, 222 sayfa

1998 Nobel İktisat Ödülü sahibi Amartya Sen’in ‘Kimlik ve Şiddet’i, ırk, kimlik ve çatışma gibi günümüzün başlıca sorunlarından bazılarının kökenlerini sorguluyor. Sen’in çalışması, esas olarak, öteki insanların insanlıklarına ve çeşitliliklerine saygı göstererek barışa ulaşılabileceği teziyle öne çıkıyor. Kimlik ve şiddet konusuyla çerçevelenen çalışma, beraberinde çokkültürlülük, köktencilik, terörizm ve küreselleşme gibi birçok sorunlu konuya da odaklanıyor. Özellikle şiddet ve kimlikler konusundaki basmakalıp düşüncelere ve yargıları araştıran Sen, şiddetin, Batı ve Doğu toplumlarında yanlış yorumlanan kimlikler üzerinden oluşturulduğunu savunuyor.