2013 – Sayfa 57 – Dipnotski

Howard S. Becker – Sanat Dünyaları (2013)

SANAT DÜNYALARI, Howard S. Becker, çeviren: Evren Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, sanat, 444 sayfa

İlk olarak 1982’de yayınlanan ve sanat ile sanat sosyolojisi çalışmaları alanında bir klasik sayılan ‘Sanat Dünyaları’, sanatı üreticisi, tüketicisi, satıcısı ve eleştirmeniyle kolektif bir eylem olarak araştırıyor. Yazar burada, sanatsal kalıplar, sanat eserlerinin dağıtımı, sanat üretimi sürecinde önemli roller üstlenen estetikçi ve eleştirmenler, devlet ve sanat ilişkisi, sanatta editöryal çalışma, profesyonel sanatçılar ve halk sanatçıları, modern hayatla birlikte sanat dünyasındaki değişim ve sanat ile zanaat tartışması gibi pek çok detay barındırarak, alanı çok yönlü bir bakışla irdeleyen bir kitaba imza atmış.

Vecihi Timuroğlu – Şeyh Bedreddin ve Varidat (2013)

ŞEYH BEDREDDİN VE VARİDAT, Vecihi Timuroğlu, Su Yayınevi, tasavvuf, 160 sayfa

Elimizdeki kitap, Nazım Hikmet’in “Milli gurur” dediği Şeyh Bedreddin’in Tanrı, varlık, insan, ruh ve ahiret hakkındaki düşüncelerini sunduğu tasavvufi eseri ‘Varidat’a yer veriyor. Şeyh, Tanrısal esinler anlamına gelen ‘Varidat’ta, insanın Tanrı’nın bir yansısı olduğu; Tanrı’nın bir değişim, dönüşüm sonucu oluştuğu ve ruhun cisimden neden ayrılamayacağı gibi tasavvuf anlayışının belli başlı konularını ele alıyor. Kitap, Vecihi Timuroğlu’nun Şeyh Bedreddin’in kişiliğini; yaşadığı dönemi; başında olduğu köylü hareketini; felsefi, tasavvufi ve siyasi fikirlerini ve ‘Varidat’ı irdelediği nitelikli bir analizle açılıyor.

Barbara Bolt – Yeni Bir Bakışla Heidegger (2013)

YENİ BİR BAKIŞLA HEIDEGGER, Barbara Bolt, çeviren: Murat Özbank, Kolektif Kitap, sanat, 173 sayfa

Barbara Blot’un elimizdeki kitabı, 1927 yılında yayınlanan ‘Varlık ve Zaman’da, dünyaya “fırlatılan” bir varlık dediği insanın varoluşunu dünya ile ilişkisinden hareketle çözümleyen Martin Heidegger’in düşüncelerini, sanat kuramı çerçevesinden yeniden yorumluyor. Özellikle sanatçılar ve sanat öğrencileri düşünülerek kaleme alınan kitapta, Heidegger’in yazılarında karşılaşılan tasvir/tasavvur, insan/gereç ilişkileri, teknoloji, sanat eseri, sanatçının sanat üretiminde oynadığı rol ve estetik gibi kavramları ile Heidegger’in, sanatçıyı bir deha olarak gören modernist anlayışa getirdiği belli başlı eleştiriler açıklanıyor.

Michael Freeden – İdeoloji (2013)

İDEOLOJİ, Michael Freeden, çeviren: Hakan Gür, Dost Kitabevi, siyaset, 174 sayfa

Michael Freeden elimizdeki çalışmasında, siyasal ve toplumsal dünyaları anlamlandırmaya yarayan ve kimi zaman iyi, kimi zaman kötü anlamlar çıkarılan ideolojilerin bir haritasını çıkarıyor. Freeden burada, ideoloji terimini ilk kez kullanan Antoine Destutt de Tracy’nin fikirlerini, farklı bir yol izleyerek kendi dönemlerine kadarki ideoloji anlayışını yeniden yorumlayan Karl Marx ve Friedrich Engels’in katkılarını, farklı siyasal kuramların ideoloji konusundaki belli başlı yaklaşımlarını, terimin ortaya çıkışından sonra siyasal arenada nasıl kalıcılık kazandığını ve günümüz siyasetinin neden ideolojisiz yapamayacağını anlatıyor.

Michel Foucault – Bilme İstenci Üzerine Dersler (2013)

BİLME İSTENCİ ÜZERİNE DERSLER, Michel Foucault, çeviren: Kerem Eksen, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, felsefe, 304 sayfa

İlk kez Türkçeye çevrilmesiyle önemli bir boşluğu dolduran ‘Bilme İstenci Üzerine Dersler’, Michel Foucault’nun Collège de France’da 1970-1971 döneminde verdiği dersleri bir araya getiriyor. Foucault derslerinde ağırlıklı olarak, verili tarih anlayışını, bilgi ve hakikatle ilişkisi ekseninde tartışıyor ve buradan hareketle, Batı düşüncesinin dil, söylem, bilgi ve hakikati ele alma biçimiyle felsefi bir hesaplaşmaya girişiyor. Güncelliği tarihle kesiştirme ustalığıyla öne çıkan bu analizlerinde Foucault, insanın tarihsel olarak “inşa” edilmesi sürecinin Antik Yunan’daki temellerine, bilgi ve hakikat sorununa odaklanıyor.

Barış Soydan – Türkiye’de Anarşizm (2013)

TÜRKİYE’DE ANARŞİZM, Barış Soydan, İletişim Yayınları, siyaset, 396 sayfa

Barış Soydan, çok sayıda akademisyen ve aktivistle yaptığı röportajlarla kurduğu bu çalışmasında, anarşizmin Türkiye’deki serüvenini tarihsel bir çerçevede ele alıyor. Anarşizmin Türkiye’ye geç gelişindeki belli başlı faktörleri çalışmasının merkezine koyan Soydan, yaptığı görüşmeler aracılğıyla Osmanlı aydınının anarşizme bakışını; Osmanlı’nın Ermeni, Yahudi ve İtalyan anarşistlerini; 68 kuşağının anarşizmle ilişkisini; ‘Kara’ dergisinin yayınlanmasıyla 80’lerde Türkiye’de anarşizmin gerçek anlamda doğuşunu; 90’larda vicdani red ve savaş karşıtı hareketin güçlenmesini ve anarşist hareketin bugününü aydınlatıyor.

Ferit Edgü – Eylülün Gölgesinde Bir Yazdı (2013)

EYLÜLÜN GÖLGESİNDE BİR YAZDI, Ferit Edgü, Sel Yayıncılık, roman, 109 sayfa

Ferit Edgü, ilk olarak 1988 yılında yayınlanan ‘Eylülün Gölgesinde Bir Yazdı’da, hayata tutunmaya çalışan yoksul kesimlerin dünyasına iniyor ve başkahramanı Çakır’ın iç dünyasına dair sorgulamaları üzerinden, insan olmanın sıkıntılarına odaklanıyor. Bir kıyı semtinde geçen kısa roman, okurunu, 1950’lerin başındaki İstanbul’a götürüyor. Edgü, bir yandan yoksul kesimin yaşadığı zorlu şartları tasvir ederken, diğer yandan da Çakır karakteri aracılığıyla insanın yalnızlık acısını, dostluk özlemini, varoluş kaygılarını, hayatı anlamlandırma çabasını hikâye ediyor. Edgü öyküsüne paralel biçimde, kendi yazma eylemini de sorguluyor.

Hakan Okay – Nasıl Zengin Olamadım? (2013)

NASIL ZENGİN OLAMADIM?, Hakan Okay, MediaCat Yayınları, iş dünyası, 408 sayfa

Uzun yıllardır satış alanında çalışan Hakan Okay ‘Nasıl Zengin Olamadım?’da, satış işinde bizzat yaşamış olduğu, kimi komik, kimi düşündürücü hatalarını okurlarıyla paylaşıyor. Okay’ın kitabını farklı kılan hususların başında, bu alandaki deneyimlerini, satıcı ve pazarlamacıların anılarında sıklıkla karşılaşılan abartılı anlatım yerine, yaptığı hataları ve bu hatalardan aldığı dersleri merkeze alarak anlatması. Hatanın, her yerde olduğu gibi satış ve pazarlamada da doğal bir süreç olduğuna inanan Okay, bunları, bireylerin ve şirketlerin daha başarılı olmasını sağlayacak birer ders olarak ele alıp analiz ediyor.

Erendiz Atasü – Taş Üstünde Gül Oyması (2013)

TAŞ ÜSTÜNDE GÜL OYMASI, Erendiz Atasü, Everest Yayınları, öykü, 125 sayfa

Erendiz Atasü, ilk baskısı 1997’de yapılan ‘Taş Üstünde Gül Oyması’nda, temel izlekler üzerinden ilerleyen altı öyküsünü okurlarına sunuyor. Atasü öykülerinde, varlık, sanat, yaratıcılık, zaman ve insan gibi, felsefeye içkin konulara odaklanıyor. Yazar bunu yaparken de, “tarihin yüzünü örten peçe” olarak tanımladığı, geçmişten bugüne kalmış insan üretimlerine başvuruyor. Geçmişin izlerini, kimi zaman eski bir mezar taşı, kimi zaman terk edilmiş bir taş konak, bir ağıt, arya ve kimi zaman da Mısır piramitlerinde süren yazar, bunları insanın hayatla macerasını derin bir sorgulamaya tabi tuttuğu öyküler şeklinde tasarlıyor.

Bülent Diken – İsyan, Devrim, Eleştiri (2013)

İSYAN, DEVRİM, ELEŞTİRİ, Bülent Diken, çeviren: Can Evren, Metis Yayınları, siyaset, 267 sayfa

Bülent Diken, başlangıç noktasını devrimin bir fikir olduğu düşüncesinin oluşturduğu elimizdeki kitabında, isyan, devrim ve eleştiri kavramlarını toplum paradoksunu ifade eden olaylar olarak ele alıyor. Bu kavramlara dair mevcut perspektiflerin bir haritasını çıkaran Diken, isyanın yeni değerler yaratmadaki rolünü; isyan kavramının yaşam, toplumsallık ve eleştirel düşünce ile bağlantısını; isyanın siyaset ve zamansallıkla ilişkisini; Badioucu anlamda bir “saf siyaset”in, isyanın siyaset ile nasıl ilişkileneceği sorusuna ne gibi yanıtlar verebileceğini; modern siyaset içinde sınıfın konumunu ve kitle siyasetini tartışıyor.