Danielle Noreau ve Andrée Massé – Eliza Başarısız Olmaktan Korkuyor (2015)

Yedi yaşındaki Eliza matematikten öyle korkuyor ki, adeta dersin adını duyduğunda karın ağrıları çekmeye başlıyor.

Fakat kahramanımız bir süre sonra ailesi ile öğretmeninin yardımları; kendisinin cesareti ve azmi sayesinde bu zor süreci atlatacaktır.

Hem içeriği hem de resimleriyle güzel kitap, çocukları, toplumun dayattığı başarı dayatmasıyla hesaplaşmaya çağırıyor.

  • Künye: Danielle Noreau ve Andrée Massé – Eliza Başarısız Olmaktan Korkuyor, resimleyen: Isabelle Malenfant, çeviren: Yalçın Varnalı, Yapı Kredi Yayınları

Rıza Zelyut – Osmanlı’da Karşı Düşünce ve İdam Edilenler (2015)

Osmanlı zamanlarında devletin gadrine uğrayarak katledilmiş düşünce adamlarının ve imparatorluk tebaası arasında karşı düşüncelerin gelişiminin serüveni, bu kitapta.

Kitabında Fazıl Tebrizî’den Molla Lütfî’ye, İsmail Maşukî’den Karamanlı Şeyh Muhittin’e bu dönemde katledilmiş birçok ismin hikâyesini anlatan Rıza Zelyut, aynı zamanda Osmanlı’da kentte ve esnaf kesimi arasında karşı düşüncelerin gelişim sürecini de araştırıyor.

  • Künye: Rıza Zelyut – Osmanlı’da Karşı Düşünce ve İdam Edilenler, Tarihçi Kitabevi

Brigitte Labbé ve P. F. Dupont-Beurier – Olmak ve Sahip Olmak (2015)

İnsanın sahip olduğu karakter özellikleri zamanla nasıl dönüşür?

Bu kitap, gelecekleri üzerine düşünen çocuklar için, felsefenin olmak ve sahip olmak kavramlarına nasıl yaklaştığını açıklıyor, farklı bakış açılarını sunarak karakter özelliklerine dair klişeleri sorguluyor.

Bir şeye sahip olma tercihini yaparken bir şey olmayı da seçtiğimizi ifade eden yazar, bir insanı belli bir özellikle etiketlemenin yanlış olduğunu, zira insanın her zaman değişme potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor.

  • Künye: Brigitte Labbé ve P. F. Dupont-Beurier – Olmak ve Sahip Olmak, resimleyen: Jacques Azam, çeviren: Azade Aslan, Günışığı Kitaplığı

Clive Ponting – Kırım Savaşı (2015)

Clive Ponting’in bu önemli eseri, Osmanlı ve Rusya İmparatorluğu arasında yaşanan Kırım Savaşı hakkında çok önemli bir kaynak.

Kitapta, Osmanlı açısından pek iç açıcı sonuçlar doğurmayan Kırım Harbi’nin (1853-56) sebepleri, kimin kiminle ittifak kurduğu, Kırım’da savaşa girilmesinin nedenleri, savaşın nasıl seyrettiği ve savaşın hem Osmanlı hem Rusya hem de Avrupalı büyük güçler açısından ne gibi sonuçlar getirdiği hakkında kapsamlı bir çalışma.

Yazar bunu yaparken, 1854-55’teki o korkunç kıştan sağ çıkabilmiş görgü tanıklarının anlatımlarından da yararlanıyor.

  • Künye: Clive Ponting – Kırım Savaşı, çeviren: Hakan Abacı, Alfa Yayınları

Michael Baxandall – 15. Yüzyılda Sanat ve Deneyim (2015)

‘15. Yüzyılda Sanat ve Deneyim’, özelde erken Rönesans resmi, genel olarak da İtalyan resmi konusunda harika bir sanat tarihi analizi.

On beşinci yüzyıl resim ticaretinin yapısını, toplumda gelişen görsel becerilerin bir ressamın üslubunda nasıl rol oynadığını araştıran kitap, resmin üslubunun toplumsal tarih için ne kadar uygun malzemeler barındırdığını gözler önüne seriyor.

“Bir 15. yüzyıl resmi, toplumsal ilişkilerin biriktiği bir çökeltidir.” diyen Michael Baxandall, 15. yüzyıl İtalyan resmi üzerinden, belli bir dönemde yaratılmış resimlerin o dönemin toplumsal tarihini okumada bize nasıl yardımcı olacağını gösteriyor.

  • Künye: Michael Baxandall – 15. Yüzyılda Sanat ve Deneyim: Stilin Toplumsal Tarihine Giriş, çeviren: Zeynep Rona, İletişim Yayınları

Cüneyt Akalın – Taş Devri’nden Kapitalizme Uygarlıklar (2015)

İnsanoğlunun barbarlıktan uygarlığa geçişinin, on binlerce yıla yayılan hikâyesi.

Cüneyt Akalın bu nitelikli siyasi tarih çalışmasında ilk olarak, uygarlığın tam olarak ne anlama geldiğini ve onun temel kavramlarını açıklıyor.

Yazar ardından, dört büyük uygarlık olan Mezopotamya-Çin, Mısır, Hint ve Roma İmparatorluğu ile bunlardan neşet etmiş Afrika, Amerika ve Uzakdoğu medeniyetlerinde uygarlığın doğuşu ve gelişimini araştırıyor.

  • Künye: Cüneyt Akalın – Taş Devri’nden Kapitalizme Uygarlıklar, Tarihçi Kitabevi

Murat Candemir – Çırpıcı ve Veliefendi Çayırları (2015)

Şimdilerde betona esir edilmiş İstanbul’un bir zamanlarındaki mesire kültürünün öne çıkmış iki mekânı hakkında kapsamlı bir alıntı.

Murat Candemir’in uzun soluklu çalışmalarının ürünü olan ve çok sayıda fotoğrafla belge barındıran çalışma, Osmanlı mesire geleneğini, buradaki kadın-erkek ilişkilerini, Zeytinburnu’nun manevi tarihinde vazgeçilmez yeri olan Çırpıcı ve Veliefendi’deki hayatı anlatıyor.

Kitapta ayrıca, Süheyl Ünver’in Veliefendi Çayırı ve Çeşmesi’ne yaptığı gezinin gözlemleri ve Şeyhülislam Veliyüddin Efendi’nin kısa biyografisi de yer alıyor.

  • Künye: Murat Candemir – Çırpıcı ve Veliefendi Çayırları, Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları

Kolektif – Türkiye’nin Çıplak Tarihi (2015)

Alternatif bir tarih, çünkü her yazar, klasik bir tarihsel anlatı yerine, bu yıllar içinde yaşadıklarının kendi bireysel dünyalarındaki yansımalarından süzüp aktarıyor.

Dolayısıyla çalışma, herkesin kendi cephesinden Türkiye’yi anlattığı ve doğumlar, ölümler, aşklar, hüzünler, gözyaşları ve kahkahaların çepeçevre sardığı tarihsel bir anlatı.

Ülkenin yaşadığı dönüşümü tarihi gelişmelerden ziyade, bunların birey üzerindeki etkileri bağlamında konu edinmesiyle dikkat çeken kitapta, Oktay Akbal’dan Dağlarca’ya, Peride Celal’den Leylâ Erbil’e, Erdal Öz’den Ferit Edgü’ye birçok ismin değerlendirmeleri bulunuyor.

Yazılarıyla kitaba katılan isimler ise şöyle:

Oktay Akbal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Erhan Bener, Arif Damar, Hıfzı Topuz, Peride Celal, Semavi Eyice, Nezihe Meriç, Orhan Koloğlu, Demir Özlü, Adnan Özyalçıner, Giovanni Scognamillo, Ahmet Necdet, Leylâ Erbil, Ece Ayhan, Tahsin Yücel, Uğur Kökden, Hilmi Yavuz, Ferit Edgü, Doğan Hızlan, Önay Sözer, Fikret Demirağ, Ataol Behramoğlu, Pınar Kür, İnci Aral, Erdal Öz, Süreyya Berfe, Ahmet İnam, Necati Tosuner, Hulki Aktunç, Selim İleri, Sina Akyol, Hüseyin Peker, Cemil Kavukçu, Tuğrul Tanyol, Feridun Andaç, Yıldırım B. Doğan, Buket Uzuner, Haydar Ergülen, Turgay Fişekçi, Ahmet Soysal, Adnan Özer, Mario Levi, Nalan Barbarosoğlu, İhsan Oktay Anar, Can Kozanoğlu, İbrahim Baştuğ, Özcan Karabulut, Cem Mumcu, Aslı Erdoğan, Hakan Senbir, Derya Erkenci, Levent Yılmaz, Elif Şafak, Şebnem İşigüzel, Ece Temelkuran, Angutyus, Feryal Tilmaç, Berrin Karakaş, Pınar Öğünç, İdil Önemli, Hakan Bıçakçı, Aziz Kedi, Çağlayan Çevik, Saro Dadyan, Çağla Özbek, Feyyaz Yiğit, Anıl Helvacı ve Ebru Demetgül.

  • Künye: Kolektif – Türkiye’nin Çıplak Tarihi, editör: Cem Mumcu, Okuyan Us Yayınları

Ian Hacking – Olasılık ve Tümevarım Mantığına Giriş (2015)

Çok boyutlu düşünmek, kimilerine göre aşırı uyaranlarla zihnimizin bulandığı modern zamanlarda oldukça zordur.

Oysa zihin eğitilebilir ve ayrıca, çok yönlü düşünmememizin altındaki başlıca etken uyaran fazlalığından ziyade düşünmek konusundaki tembelliğimizdir.

Bu kitap, olasılıkları, riskleri ve istatistiği anlamamıza ve onu faydalı bir şekilde kullanmamıza yardımcı olan bir rehber.

Ian Hacking’in çalışması, hem elimizdeki kanıtların bize yeterince bilgi vermediği zaman ne yapabileceğimizi göstermesi hem de olasılıkla ilgili birçok felsefi problemi yanıtlamasıyla ilgiyi hak ediyor.

  • Künye: Ian Hacking – Olasılık ve Tümevarım Mantığına Giriş, çeviren: İrfan Özdabak, Alfa Yayınları

Franco Moretti – Tarih ile Edebiyat Arasında Burjuva (2015)

“Burjuva” ilk kez 17. yüzyıl Fransızcasında burgeis kavramıyla ortaya çıktı ve “feodal yargıdan özgür ve muaf” olma yasal hakkını kullanan ortaçağ kasabalarının (bourgs) sakinlerini belirtmek için kullanıldı.

Ünlü İtalyan eleştirmen Franco Moretti’nin bu dikkat çekici çalışması ise, burjuvanın doğuşu, gelişimi ve gözden düşüşünü, tarih ile edebiyatın kesiştiği noktada irdeliyor.

Moretti, iktidarı ele geçirmeden önceki burjuvadan başlayarak Batı Avrupa’ya yayılmış burjuvayı, Viktorya dönemi İngiltere’sinde iktidarı sorgulanmaya başlanmış burjuvayı anlatıyor.

  • Künye: Franco Moretti – Tarih ile Edebiyat Arasında Burjuva, çeviren: Eren Buğlalılar, İletişim Yayınları