Etiket: Ali Akay

Georges Dumézil – Sosyoloji Ders Notları (2023)

Gündüz Vassaf’ın hazırladığı, klinik psikolog Belkıs Halim Vassaf’ın, İstanbul Üniversitesinde ders veren Georges Dumézil’in öğrencisiyken tuttuğu notları ve Dumézil’in çalışmalarını ele alan iki makaleden oluşan Dumézil’in ‘Sosyoloji Ders Notları’, hem Dumézil’in hayatı ve kişiliğine hem de Türkiye’nin bir döneminin entelektüel hayatına ışık tutuyor.

Söz konusu makalelerden ilkini kaleme alan Ali Akay, Dumézil’in eserleri ve kişiliği üzerine odaklanıyor.

Diğer makalenin yazarı Sumru Özsoy ise Dumézil’in Kafkas dilleri, özellikle Ubıhça üzerine yaptığı araştırmalara dair okura önemli veriler sunuyor.

Belkıs Halim Vassaf’ın defterinden çıkan bu kitap, College de France’da Hint-Avrupa Uygarlığı profesörü olan ve günümüzde en önemli mitoloji uzmanlarından biri kabul edilen Akademi üyesi Georges Dumézil’in Ubıhça konuşan son kişi Tevfik Esenç’le birlikte Ubıhların dillerini nasıl yeniden inşa ettiğini gösteriyor.

  • Künye: Georges Dumézil – Sosyoloji Ders Notları, hazırlayan: Gündüz Vassaf, Alfa Yayınları, sosyoloji, 232 sayfa, 2023

Kolektif – Dışarıdan Düşünmek (2023)

Acılı topraklarda yaşıyoruz, ölüm mahalleden kapı komşumuz oldu; hastanelere barış pankartlarında yaralılar taşınıyor, ölüm severlik kurumsallaşıyor ve kitleselleşiyor…

Artık kabul edelim: Devlet ve hükümet arasına sıkışmış olan bir politika yapma tarzı “nekropolitika”yı tek seçenek olarak yeniden ve yeniden üretiyor.

Düşündüklerini bağırarak dikte ettiren kaşarlanmış siyasetçiler akan kanı durdurma yeteneklerini çoktan yitirmiş durumdalar.

“Dinsel, milliyetçi sağ”ın ve “devletsi örgütlenmelerle iktidarı ele geçirmeye talip olan sol”un düşünce biçimlerinde sorun var!

Hem de çok!

‘Dışarıdan Düşünmek’ bu durumu saptayan, daha ötesi kimi önerilerde bulunan makalelerden oluşuyor.

Bu topraklarda hemen hiç girişilmeyen bir çabaya, “düşünce”nin kendisini sorunsallaştırmaya girişiyor.

Dolaylı ifadelerden kaçınarak, şairce, “Göte göt denir hâkim bey!” cüretkârlığında ve sarihliğinde yapıyor bunu.

Zihnimizi, bedenimizi ve duygularımızı kendisine hapseden düşünceden beslenen “temsil”in her seferinde yeniden üretilen “haysiyetsiz (= özsaygı yoksunu)” boyutunu deşifre ediyor.

Hatip’in, kürsüde bağırdığından daha az; Şair’in, kuytuda fısıldadığından daha çok olduğuna dikkat çekiyor.

Dünyaya giriş aracı olarak kullandığımız dil’in yalana kayıtlı olduğunu belirtiyor.

“Emirlerden müteşekkil bir grameri zihnimize kim ve neden işledi?” gibi sahih sorularla meşgul oluyor.

“Emir yukarıdan gelir ama aşağıdan yukarıya yeniden üretilir!” benzeri saptamalarda bulunuyor.

“Hâkim anlamların ve kurulmuş düzenin” parçası olan yazı’yı sorgulamaktan ve “devlet-dışı” olduğunu iddia eden yazar’ın ona ihanet de etmesi gerekliliğinden söz ediyor.

Yasaya boyun eğen, grameri kusursuz kullanan, terbiyeli, steril ve düzenli normal bireyin iktidarın kara kutusu olduğunu, Aşk’ı bile devletleştirdiğini örneklerle gösteriyor.

Ve “yenme-yenilme” ikileminde işleyen düşünce biçiminin tüm bu sorunların kaynağını oluşturduğuna, Gezi Parkı Şenliği’nin bu topraklardaki en “haysiyetli (= özsaygılı)” kitlesel hareket olduğuna işaret ederken; T.C.’nin 100 yıllık geçmişine Gezi Parkı Şenliği’nin 10. yıldönümünden bakmayı deniyor.

“Düşünmek (= yaratmak) temsilden çıkmaktır” diyen bir “devlet-dışı” düşünce arayışına girişmeye cesareti olanlar için.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Ali Akay, Çetin Balanuye, Melih Başaran, Can Batuhan, Cengiz Başsoy, Sercan Çalcı, Mustafa Demirtaş, Fahrettin Ege, Süreyyya Evren, Ömer Faruk, İlke Karadağ, Onur Eylül Kara, Oğuz Karayemiş, Sinem Özer, John Protezi, Emre Sünter, Daniel W. Smith ve Levent Şentürk.

  • Künye: Kolektif – Dışarıdan Düşünmek: Deleuze ve Guattari Perspektifinden Felsefe, Siyaset ve Sanat Yazıları, editör: Ömer Faruk, Yeni İnsan Yayınevi, siyaset, 584 sayfa, 2023

Ali Akay – Delilik Gemisi (2021)

Michel Foucault, kült yapıtı ‘Deliliğin Tarihi’nin ikinci baskısı için yazdığı önsözde, kitabının yaşlandığından söz etmişti.

Oysa zaman Foucault’yu haksız çıkaracaktı.

Zira ‘Deliliğin Tarihi’, hâlâ canlılığını ve gençliğini koruyor.

İşte Ali Akay da bu çalışmasında, bu şaheser üzerine yeniden eğiliyor ve kitabın hâlâ güncel bazı sorunları düşünmekte bize nasıl yol gösterdiğini gözler önüne seriyor.

‘Delilik Gemisi’, Akay’ın Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde 2017 ikinci sömestrde yaptığı derslerin ürünü.

Daha önce Foucault’nun bu kitabını ele alan çalışmalar, daha çok kitabın psikiyatri kısmı ve bu bağlamda deliliğin dönüşümü üzerine eğilmişti.

Akay ise, daha özgün bir yol tercih ederek kitabı edebiyat ve plastik sanat metinleri olarak değerlendiriyor, esere sanatsal bir bakışla odaklanıyor.

  • Künye: Ali Akay – Delilik Gemisi, Ayrıntı Yayınları, felsefe, 160 sayfa, 2021

Ali Akay – Konu-m-lar (2016)

1980’li yıllardaki toplumsal yapının ve siyasal iktidarının nitelikli bir analizi.

Ali Akay, sağ ve sol arasındaki ayrımların asgariye indiği o dönemdeki canlı öğrenci hareketlerini, yeni alternatif arayışları ve sanattaki yeni eğilimleri, “arabesk burjuvazi”nin temsil ettiği yeni zengin fraksiyonu, 1980 sonrası ANAP ve Özal pratiklerini ve buna benzer ilgi çekici konuları irdeliyor.

  • Künye: Ali Akay – Konu-m-lar, Belge Yayınları

Ali Akay – Felsefe Yazıları (2019)

Felsefe tarih boyunca gelişir ve bu süreçte hem ortaya çıktığı çağın, hem geçmişin hem de geleceğin sorunlarına yanıt verir.

Ali Akay’ın buradaki yazıları da, felsefe ve edebiyat tarihinin önde gelen kimi düşünürlerinin fikirlerinin bugün bizim için neden önemli olduğunu sorguluyor.

Yazar burada Spinoza, Marx, Foucault, Deleuze ve Kafka gibi isimleri yeniden okuyarak bir anlamda bu düşünür ve yazarların yaşadığımız çağın belli başlı sorunlarına ne gibi çözümler sunabileceğini tartışıyor.

Kitapta fenomenoloji ve ontolojiden Foucault ve Karşı-Tarih’e, anlam ontolojisinden Spinoza’nın mantosuna, Marx’ın bugünkü öneminden 19. yüzyılda “Ceza Toplumu” ve Aydınlanma reformlarına, Kafka’nın atletlerinden faşist yaşamdan nasıl uzaklaşabileceğimize pek çok konu ele alınıyor.

  • Künye: Ali Akay – Felsefe Yazıları, Doğu Batı Yayınları, felsefe, 148 sayfa, 2019

Kolektif – Devrimci Bir Pusula: Gezi (2017)

Tarihin akışında büyük bir gedik yaratan Gezi isyanı, toplumsal ve siyasi tahayyülümüzde silinmez izler bıraktı.

İşte bu kitap da, Gezi’nin tam olarak ne olduğunu ve onun etkilerini irdeleyen makalelerden oluşuyor.

Kitabın ilk bölümü, Gezi Direnişi’ni bir milat, öncekilere hiç benzemeyen bir mucizevi an olmaktan ziyade toplumsal hareketlerin devamlılıklar ve kopuşlarla var olageldiğinin, Gezi’nin böylesi bir süreklilik dahilinde değerlendirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Çalışmanın “Gezi, Kuşaklar ve Siyaset” başlıklı ikinci bölümü, 1980 sonrası kuşağın siyaset üretme potansiyeliyle bunun politik kuşakları birleştirmedeki gücü ve Gezi sürecinde kadın öznelerin güçlü bir şekilde ortaya çıkışının dinamiklerini irdeliyor.

Kitabın son bölümü ise, Gezi’nin toplumsal mücadelelere getirdiği stratejik boyutu ve bugün bize nasıl bir mücadele tarzı miras bıraktığına odaklanan makalelerden oluşuyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Ali Akay, Melike Işık Durmaz, Murat Cemal Yalçıntan, Begüm Özden Fırat, Ezgi Bakçay, Demet Lüküslü, Cihan Erdal, Buket Türkmen, Ertuğrul Kürkçü, Foti Benlisoy, Nil Mutluer, Engin Sustam, Sanem Güvenç-Sandırlı, Derya Fırat ve Cihan Erdal.

  • Künye: Kolektif – Devrimci Bir Pusula: Gezi, derleyen: Derya Fırat ve Cihan Erdal, Ayrıntı Yayınları, siyaset, 320 sayfa