Etiket: Felsefe

Doğan Özlem – Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi (2012)

  • KÜLTÜR BİLİMLERİ VE KÜLTÜR FELSEFESİ, Doğan Özlem, Notos Kitap, felsefe, 279 sayfa

 

Doğan Özlem’in ‘Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi’, her şeyden önce Türkiye’deki bilim felsefesi araştırmalarında ağırlığını hissettirmiş pozitivist ve neopozitivist geleneğin yarattığı tek yanlı bakış açısıyla hesaplaşmaya girişmesiyle dikkat çekiyor. Bu yaklaşımın, “bilim” kavramını “doğa bilimi” kavramıyla özdeşleştirerek, kültür bilimlerini dışladığını savunan Özlem, kültür bilimlerinin birincilliğinden yana tavır alarak bu alandaki tartışmayı genişletiyor. Özlem çalışmasında, bilgi ve bilimde olguculuk, tin bilimleri, kültürün anlamları, sistematik kültür felsefesi ve kültür kuramları gibi konuları irdeliyor.

Platon – Sofist (2012)

  • SOFİST, Platon, çeviren: Furkan Akderin, Say Yayınları, felsefe, 135 sayfa

 

Platon’un yaşlılık dönemi eserlerinden olan ‘Sofist’, filozofun külliyatının metafiziksel ve epistemolojik konuları üzerine yoğunlaşan temel eserlerinden biri. Platon’un ‘Parmenides’, ‘Theaetetos’ ve ‘Devlet Adamı’ isimli üç diyaloguyla ilişkili olan ‘Sofist’, bunlardan özellikle ‘Parmenides’te ortaya konmuş metafiziksel ve epistemolojik güçlüklerin açıklığa kavuşturulmasını amaçlıyor. Diyaloga katılan Theodoros, Sokrates ve Theaetetos gibi karakterler, Platon’un buradaki başlıca amacı olan “varlığın olumsuzlanmasını yokluktan ayırt etmek” ve “doğru ile yanlış yargı” veya “inancı tanımlamak” gibi konuları tartışıyor.

Aristoteles – Lambda (2012)

  • LAMBDA, Aristoteles, çeviren: Kaan H. Ökten ve Gurur Sev, Notos Kitap, felsefe, 254 sayfa

 

Hem felsefe, hem de ilahiyat alanında en temel metinlerden biri olan Aristoteles’in ‘Lambda’sı, düşünce tarihine en çok etkide bulunmuş eserlerden biri. Düşünür burada, varlık, etkinlik, devinim, tanrı, düşünce, töz, ilke ve akıl gibi temel kavramları tartışmaya açıyor. Aristoteles burada, ilk olarak ousia’ları (töz, varlık) ele alıyor, ardından, ezeli-ebedi varlıkları irdeliyor ve bunu da gökcisimleri, akıl, felsefe akımları ve tanrı fikri bağlamında tartışmaya açıyor. Aristoteles’in ‘Metafizik’ isimli risalesinin on ikinci kitabı olan ‘Lambda’, bilhassa tanrı ve akıl hakkındaki bölümleriyle asırlardır dikkatle okunuyor.

Paul Ricoeur – Kurmaca Anlatıda Zamanın Biçimlenişi (2012)

Elimizdeki kitap, felsefeci Paul Ricoer’ün “anlatı yorumbilimi”ne odaklandığı ‘Zaman ve Anlatı’nın üçüncü kitabı.

Düşünür, kitabın ilk üç bölümünde, anlatı kuramcılarının kavram, ilke ve yöntemlerini tartışıyor.

Frank Kermode, Roland Barthes, Claude Levi-Straus, Vladimir Propp, Tzvetan Todorov, Algirdas Juilen Greimas ve Mihail M. Bahtin, değerlendirmeye alınan kuramcılardan birkaçı.

Yazar son bölümde de, daha önceki bölümlerde tartıştıklarına, üç romanı çözümleyerek işlerlik kazandırıyor.

Bunlar da, Virginia Woolf’tan ‘Mrs. Dalloway’, Thomas Mann’dan ‘Büyülü Dağ’ ve Marcel Proust’tan ‘Kayıp Zamanın İzinde’ romanları.

  • Künye: Paul Ricoeur – Kurmaca Anlatıda Zamanın Biçimlenişi: Zaman ve Anlatı 3, çeviren: Mehmet Rifat, Yapı Kredi Yayınları, felsefe, 290 sayfa

A. Dinç Alada – İktisadın Kayıp Felsefesi (2012)

  • İKTİSADIN KAYIP FELSEFESİ, A. Dinç Alada, Bağlam Yayınları, iktisat, 335 sayfa

 

A. Dinç Alada ‘İktisadın Kayıp Felsefesi’ adlı bu kitabında, “iktisat” bilim dalı adına geliştirilen yaklaşımlara, kuramlara ve özellikle felsefenin ana kalemlerini oluşturan etik felsefesi, epistemoloji ve ontolojinin iktisat alanına getirdiği yorumlara odaklanıyor. Alada bu bağlamda, Karl Popper, Zygmunt Bauman, Cornelius Castoriadis, Norbert Elias ve Amartya Sen gibi düşünürlerin iktisat felsefesi alanını ilgilendiren üretimlerini irdeliyor. Alada, iktisadi düşüncede felsefi tavırlar ile öncü iktisat düşünürlerinin fikirlerini incelerken bu fikirlere yöneltilen belli başlı eleştirileri de okurlarıyla paylaşıyor.

Besim F. Dellaloğlu – Benjaminia: Dil, Tarih ve Coğrafya (2012)

  • BENJAMINIA: DİL, TARİH VE COĞRAFYA, Besim F. Dellaloğlu, Ayrıntı Yayınları, felsefe, 185 sayfa

 

Besim F. Dellaloğlu, yeni bir baskıyla yayımlanan ‘Benjaminia’da, Walter Benjamin’in hayatının ve düşüncesinin izini sürüyor. Benjamin üzerine çalışmanın, kendisi için bir arayış, keşfediş süreci olduğunu söyleyen Dellaloğlu, böylece düşünürle kişisel bir bağ kurduğunu belirtiyor. Çalışma bu nedenle, Benjamin’i biyografik  bir bakışla izlemekten ziyade, O’nun ima ettiklerini. çağrıştırdıklarını anlama çabası olarak düşünülebilir. Benjamin’in Marksistliğinden şüphe duyduğunu söyleyen Dellaloğlu’nun çalışmasının, düşünürün dinle, teolojiyle ve mistisizmle ilişkisini de araştırmasıyla ilgi çektiğini söyleyebiliriz.

Murat Baç – Kaos Kelam Hijyen Şiddet (2012)

  • KAOS KELAM HİJYEN ŞİDDET, Murat Baç, Yeni İnsan Yayınevi, felsefe, 170 sayfa

 

Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde öğretim üyesi olan Murat Baç, yıllar önce doktora yapmak için Kanada’ya gitmiş. Elimizdeki kitabın omurgasını, Kanada toplumundan hareketle, Batılı bireye yöneltilen eleştiriler oluşturuyor. Çağdaş Batılı bireyin gelişmişliğinin ve akılcılığının ardındaki büyük körleşmeyi, akıl tutulmasını irdeleyen Baç, bu toplumlarda yaşamın emniyet, sağlık, eğlence ve hijyen saplantısının esiri haline geldiğini belirtiyor. Bu gözlemlerini felsefi bir çerçevede ifade eden yazar, ayrı bir bölümde de, Platon’dan Wittgenstein’a, filozofların insanı ve dünyayı nasıl anlamlandırdığını ele alıyor.

Ludwig Feuerbach – Tanrıların Doğuşu (2012)

  • TANRILARIN DOĞUŞU, Ludwig Feuerbach, çeviren: Oğuz Özügül, Say Yayınları, felsefe, 352 sayfa

 

Alman filozof Ludwig Feuerbach, elimizdeki kitabında, klasik, İbrani ve Hıristiyan Antikçağ kaynaklarına dayanarak Tanrı inancının ortaya çıkışını irdeliyor. Tanrı inancının insanın doğasında olmayıp, bir talebin nihayetinde ortaya çıktığını söyleyen Feuerbach, böylece insan zihnindeki Tanrı fikrinin yapay olduğunu belirtiyor. Tanrı’nın, sadece talep edildiği, içten arzu edildiği için tasarlanmış, düşünülmüş ve inanılmış bir varlık olduğunu savunan düşünüre göre, insanoğlu böyle yaparak benliğini yalanlamış, özüne yabancılaşmış ve yoksullaşmıştır. Feuerbach bu düşüncesini, klasik kaynaklara dönerek ispat etmeye çalışıyor.

Cicero – Tanrıların Doğası (2012)

  • TANRILARIN DOĞASI, Cicero, çeviren: Çiğdem Menzilcioğlu, Kabalcı Yayınları, felsefe, 491 sayfa

 

Romalı hatip ve düşünür Cicero, Latince adı ‘De Natura Deorum’ olan elimizdeki kitabında, tanrıların doğasını ve onların dünyevi işlere etkisini sorguluyor. Cicero burada asıl olarak, Epicurus, Stoa ve Academia gibi, Eski Yunan dünyasının üç önemli felsefe okulunun belli başlı temsilcilerinin konuya ilişkin yaklaşımlarını toplu halde sunuyor. Tanrıların varlığından şüphe duyan filozoflara karşı bir tavır sergileyerek tanrıların var olduğu görüşünü savunan Cicero, kitabının devamında da, tanrıların nasıl bir doğaya sahip olduklarını, nerede yaşadıklarını ve dünyevi işlerde ne derece etkili olduklarını tartışıyor.

Arthur Schopenhauer – Ölümün Anlamı (2012)

  • ÖLÜMÜN ANLAMI, Arthur Schopenhauer, çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, felsefe, 127 sayfa

 

Sokrates, felsefeyi, “ölüme hazırlık” olarak tanımlamıştı. Ölümün, felsefenin gerçek ilham perisi veya esinleyici gücü olduğunu düşünen Arthur Schopenhauer da, elimizdeki makalesinde, ölüme ve onun bireyin hakiki varlığıyla ilişkisine odaklanıyor. Ölüme dair bilginin, insanda yarattığı karamsarlığı irdeleyerek makalesine başlayan Schopenhauer, ölümün gerçekte bir felaket olmadığını belirtiyor ve organizmanın yok oluşuyla birlikte, bireyin “tabiatın rahmine” geri döndüğünü ve böylece doğal bir döngüyü tamamladığını söylüyor. Schopenhauer ölümü, hayatın dışında değil, onun içinden bir süreç olarak değerlendiriyor.