Sokrates’in Eski Yunan ve tüm Avrupa uygarlığı içindeki emsalsiz yerinin nedenlerini büyük bir açıklıkla ortaya koyan bir kitap.
Sokrates’ten önce İyonya’daki bilim çalışmaları, Sokrates, Aristoteles ve Platon’un felsefi sistemleri, geniş bir alanda hareket eden kitabın ilgi çekici konularından bazıları.
‘Kratylos’, Platon’un geç dönem diyaloglarından biri ve günümüzde özellikle dil felsefesinin gelişmesiyle birlikte daha fazla ilgi çeken bir eser.
Zira ‘Kratylos’ diyaloğu, adlar üzerinden dil konusunu derinlemesine tartışıyor.
Bu ve bunun gibi, dilbilim felsefesinin bugün de üzerine yoğun şekilde tartıştığı birçok sorunun yanıtını arayan Platon, dilin, sadece insanlar arasındaki iletişimi sağlayan bir araç değil, aynı zamanda varlığın ve bilmenin önemli unsurlarından biri olduğunu söylüyor.
‘Kratylos’, dilin felsefi, dinsel ve bilimsel yönlerini sorgulayan pek çok soru barındırmasıyla, bugün de güncelliğini koruyan muhteşem bir yapıt.
Felsefenin ve modern demokrasinin beşiğinin genellikle Antik Yunan, ya da daha doğru bir ifadeyle Atina olduğu söylenir.
Kojin Karatani de bu harika incelemesinde, Atina’nın felsefe ve demokrasideki bu rolünü teslim etse de, bu sistemin daha gelişmiş, yani daha eşitlikçi halinin İyonya’da yaşandığını söylüyor.
Atina’daki sistemin İyonya’daki sistemin yozlaşmış biçimi olduğunu savunan Karatani, İyonya’daki daha eşitlikçi sistemi “izonomi” kavramıyla tanımlıyor.
Düşünüre göre Atina’daki demokrasi sınıf eşitsizlikleri ve kölelik barındırırken İyonya’daki izonomi gerçek anlamda bir ekonomik ve siyasi eşitlik ile hareket özgürlüğü sunmaktaydı.
Karatani bu karşılaştırmayı yaparken, Yunan filozoflarının İyonya doğa felsefesi ve etiğiyle olan bağlarını açıklıyor.
Karatani bu bağlamda, Hippokrates, Hesiodos, Homeros, Heredotos, Herakleitos, Sokrates, Platon ve Pythagoras gibi filozofların düşüncelerinden hareketle İyonya toplumu ve düşüncesini, İyonya doğa felsefesinin arka planını ve İyonya doğa felsefesinin temel noktalarını açıklıyor.
Karatani öte yandan, Antik Yunan’daki demokrasi deneyimini, günümüzde demokrasinin karşı karşıya olduğu ciddi kriz bağlamında yeniden yorumluyor ve bugün reel demokrasinin potansiyel tehlikelerine karşı bizi daha uyanık olmaya davet ediyor.
Düşünüre göre, “Tiranlık ile demokrasi birbirinden göründüğü kadar farklı değildir.”
Devlet teorisinin ilk nüvelerini sunan, felsefe ve siyaset tarihine yön vermiş ilkçağ ütopyaları, bu ciltte bir araya getiriliyor.
Hesiodos, Aristophanes, Hippodamos, Phaleas, Platon, Aristoteles, Lukianos ve Jambulos tarafından yazılmış, her biri mutluluk vaat eden yeni bir toplum ve devlet anlayışını tasavvur eden ufuk açıcı metinler.
Bruno Cany’nin bu kısa ama etkili çalışması, Nietzsche’nin bir süre tutkulu bir biçimde ortaya koyduğu “filozof-sanatçı” kavramından yola çıkarak Platon’dan bugüne sanatçı-felsefe konusunda yürütülen tartışmalara önemli katkı sunuyor.
Cany, kitabın ilk bölümünde, Nietzsche’nin “filozof-sanatçı” kavramını, metafizik resmin yaratıcısı olarak kabul edilen Giorgio de Chirico’nun çalışmalarında ortaya konan düşüncenin görselleştirilmesi kavramıyla karşılaştırıyor.
Cany bunun yanı sıra, Jean-Pierre Faye’in fikirleri üzerinden “felsefi anlatı”yı, Platon ve Nietzscheci anlamda “düşünce tiyatrosu”nu, Eisenstein ve Artaud bağlamında “total imaj” pragmatiği gibi, sanatçı-felsefe kavramının alanına giren kimi ilgi çekici konuları da tartışıyor.
Platon’dan, insanlığın en temel duygularından olan sevgi ve aşk konulu bir diyalog.
Bu diyaloğun misafiri olan Sokrates, Aristophanes, Alkibiades ile dönemin diğer ünlü simaları, aşkın sanat, ahlak, siyaset, bilim ve felsefeyle ilişkisini ilginç hikâyelerle harmanlayarak tartışıyor.
Kitap, Platon felsefesine bir giriş niyetine de okunabilir.
Theaitetos, Philebos ile birlikte Sokrates’in baş konuşmacı olduğu Platon’un iki diyalogundan biri.
Platon’un yaşlılık döneminde yazdığı ve bilhassa onun bilgi teorisiyle ilgili ipuçları barındıran eseri, temelde, algının bilgi olma iddiasından yola çıkarak “Bilgi nedir?” ve “Filozof kimdir?” gibi sorunları derinlemesine tartışıyor.
Arthur Schopenhauer’dan ebadı küçük, ama meziyetleri büyük bir felsefe tarihi.
Pre-skolastik felsefeden başlayarak Sokrates, Platon, Aristoteles, Stoacılar, Francis Bacon, Kant ve daha nice düşünür ve ekol tarafından ortaya konmuş fikirler aktarılıyor ve bunlar derinlemesine analiz edilip tartışılıyor.
Selahaddin Halilov, ‘Doğu’dan Batı’ya Felsefe Köprüsü’nde, Doğu ve Batı’nın düşünce şekilleri ve farklı felsefi öğretilerini karşılaştırmalı olarak inceliyor.
Kitapta ilk olarak, Ortaçağda İslam felsefesine büyük etkide bulunmuş Platon ve Aristo felsefelerine odaklanılıyor.
Halilov, bu iki düşünürden Aristo’yu Batılı, Platonu ise Doğulu bir filozof olarak tanımlıyor.
Yazara göre Aristo, Batı felsefi ve bilimsel düşüncesinin temsilcisi; Platon da idealar düşüncesi nedeniyle, Hint-Çin dini ve felsefi öğretilerinin bir temsilcisidir.
Batı felsefesinin İslam dinine yaklaşımı ise, kitaptaki ilgi çeken konulardan bir diğeri.
Kitaplarının yanı sıra çevirileriyle de bilinen Ahmet Cevizci’nin yazıp yayına hazırladığı çalışma, Eski Yunan dünyasının en önemli filozofu olan, etkileri günümüzde de devam eden Platon’un hayatını, eserlerinden bir seçkiyle harmanlayarak sunuyor.
Kitabın ilk altı bölümünde Cevizci, Platon’un hayatını, eserlerini, metafiziğini, doğa felsefesini, epistemolojisini ve siyaset felsefesini kapsamlı bir biçimde değerlendiriyor.
Çalışmanın devamında ise, Platon’un ‘Sokrates’in Savunması’, ‘Menon’, ‘Phaidon’, ‘Meneksenos’, ‘Şölen’, ‘Devlet Adamı’, ‘Theatetos’, ‘Sofist’ ve ‘Philebos’ adlı eserlerinden yapılmış bir seçki sunuluyor.
Dipnotski 