Etiket: Vergilius

Benedetto Croce – Edebiyat Eleştirisi (2022)

Büyük İtalyan düşünür Benedetto Croce, daha çok estetik tarihine yön vermiş fikirleriyle bilinse de, edebiyat üzerine yazıları da muazzamdır.

Karşımızda, Croce’un edebiyat denemelerine yer veren harika bir kitap duruyor.

Croce, çağdaş estetik tarihini biçimlendiren en önemli isimlerden olmakla birlikte, edebiyat kuramı ve tarihi alanında oldukça değerli eserler de verdi.

Croce burada, Terentius, Lucretius, Virgilius, Dante, Petrarca, Ariosto, Shakespeare, Corneille, Goethe, Poe, Hopkins ve Proust gibi edebiyat tarihinin büyük isimlerini gündemine alıyor.

Bu kanonik isimlerin nasıl anlaşılması gerektiği hususunda derin içgörüler sunmakla kalmıyor, haklarındaki yanlış anlamaları ortadan kaldırmak için gözü pek polemiklere de giriyor.

Yeni bir okuma denemeyi vadeden bu kitap, farklı edebî perspektiflere kapı aralıyor.

  • Künye: Benedetto Croce – Edebiyat Eleştirisi: Edebiyat Üzerine Denemeler, çeviren: Şennur Bakırtaş, Fol Kitap, inceleme, 320 sayfa, 2022

Vergilius – Aeneis (2019)

Romalı büyük şair Vergilius’un, yeterince iyi olmadığını düşündüğü için ‘Aeneis’i yakmak istediğini biliyor muydunuz?

İyi ki yakmamış, zira böylece ‘Aeneis’, ölümsüz bir öykü olarak geleceğe kalmış oldu.

Batı edebiyatının temel metinlerinden olduğu kadar dünya edebiyatının de en büyük eserlerinden olan ‘Aeneis’, şimdi yepyeni yeni baskısıyla raflardaki yerini aldı.

Toplamda on iki kitaptan oluşan bu destan, yıkılan Troya kentini terk edip doğaüstü bir yol göstericinin peşinde, geleceği zafer dolu yeni bir kent kurmak için batıya doğru yola çıkan Troyalı Aeneis’in Lavinium kentini kurma sürecini hikâye ediyor.

Aeneis, Yunanlıların zaferinden sonra yanına ailesini, yandaşlarını ve aile tanrılarını alarak yanmakta olan Troya’dan kaçar.

Fakat bu esnada yaşanan büyük karışıklıkta karısını kaybeder ve karısının hayali de, doğaüstü bir yol gösterici olarak ona, Batı’ya, Tiber Irmağı’nın suladığı topraklara gitmesini söyler.

Bir diğer büyük şair Thomas Stearns Eliot’ın “Tüm Avrupa’nın klasiği” olarak tanımladığı destan, Türkân Uzel’in Latince aslından yaptığı usta işi çevirisiyle ayrıca önsöz, harita, bolca dipnot ve bir sözlükle yeniden Türkçede.

  • Künye: Vergilius – Aeneis, çeviren: Türkân Uzel, Jaguar Kitap, şiir, 465 sayfa, 2019

Ursula K. Le Guin – Lavinia (2009)

Vergilius ‘Aeneas’ta, kahraman savaşçı Aeneas’ın girdiği birçok savaşı kazanışını ve ardından Latium kralının kızı Lavinia’yla evlenişini anlatır.

Burada Lavinia, kendisi hakkında çok az bilgi verilen, genellikle arka planla bırakılan silik bir karakter olarak karşımıza çıkar.

İşte Ursula K. Le Guin bu romanında, olup bitenleri Lavinia’nın gözünden anlatıyor.

Le Guin bir kadının yaşadıklarından hareket ederek, Vergilius’un tasvir ettiği erkek dünyasını da tersine çeviriyor.

Dolayısıyla “Şairim bana hiç söz hakkı tanımadı. Sözü ondan almak zorunda kaldım.” diyen Lavinia, kahramanlık öyküleri yerine, savaşın insanları yozlaştıran doğasını ve erkek egemen toplumu sorguluyor.

  • Künye: Ursula K. Le Guin – Lavinia, çeviren: Gürol Koca, Metis Yayınları, roman, 285 sayfa

Vergilius – Çiftçilik Sanatı (2015)

“İnatçı emek her şeyin üstesinden gelir,

zorlu yaşam koşullarında mahrumiyet kamçılar insanı.”

Çiftçiliğin savaş, siyaset ve insan emeğiyle dokunduğu, Roma’nın ve Romalı olmanın gururuyla yazılmış görkemli bir şiir.

Vergilius’un ‘Çiftçilik Sanatı’ veya özgün adıyla ‘Georgica’, çiftçilerin yurt ve toprak sevgisinin, sade ve onurlu yaşam tarzlarının, doğanın gizemlerinin, yeşil vadilerin, dalındaki olgun üzümleriyle bağların gürül gürül şiiridir.

Kitaptan bir alıntı:

“Ne mutlu doğanın yasasını anlayabilene,

her tür korkuyu, amansız yazgıyı,

açgözlü Acheron’un uğultusunu

ayakları altına alabilene!

Ne şanslı kır tanrılarını tanıyan kişi,

Pan’ı, yaşlı Silvanus’u ve kardeş Nymphaları!

Hiçbir şey yolundan edemez onu,

ne halkın verdiği görevler,

ne kralların eflatun giysisi…”

  • Künye: Vergilius – Çiftçilik Sanatı, çeviren: Çiğdem Dürüşken, Alfa Yayınları

Barbara Cassin – Nostalji (2018)

Kendimizi ne zaman evimizde hissederiz?

Nostalji içimizde ne zaman doğar?

Fransız felsefeci Barbara Cassin, bu ilgi çekici kitabında, kök salmanın, köklerinden kopmanın, nostaljinin, kendini bir yerlere ait hissetmenin veya hissetmemenin, göçmen olmanın ve yersiz yurtsuzluğun felsefi ve politik izlerini sürüyor.

Bunu yaparken, Homeros’un karakteri Odysseus’a, Vergilius’un kahramanı Aeneas’a ve Almanya’dan kaçmak zorunda kalarak bu duyguların tümünü bizzat deneyimlemiş Hannah Arendt’in başından geçenlere bakarak ev ve evsizliğin tam olarak ne anlama geldiğini sorguluyor.

Nostalji üzerine derin bir tefekkür arayanlar kitabı muhakkak edinmeli.

  • Künye: Barbara Cassin – Nostalji: İnsan Ne Zaman Evindedir?, çeviren: Seçil Kıvrak, Kolektif Kitap, felsefe, 112 sayfa, 2018