Kategori: Bilim

Jim Al-Khalili – Paradoks (2012)

  • PARADOKS, Jim Al-Khalili, çeviren: Cem Duran, Domingo Yayıncılık, bilim, 208 sayfa

Kuantum fizikçisi Jim Al-Khalili ‘Paradoks’ta, bilim dünyasının en büyük dokuz bilmecesini çözüyor. Kitaptaki bilmeceler şöyle: Yarışma programı paradoksu, aşil ve kaplumbağa, Olbers paradoksu, Maxwell’in cini, ahırdaki sırık paradoksu, ikizler paradoksu, dede paradoksu, Laplace’ın cini paradoksu ve Schrödinger’in kedisi paradoksu. Gerçek paradoksu, kısırdöngüsel ve kendisiyle çelişen bir sava yol açan, veya mantıksal açıdan imkânsız bir durum doğuran ifade olarak tanımlayan Al-Khalili, ilkin, sırf basit mantık kullanarak birkaç paradoksla eğlendikten sonra, tanınmış birkaç fizik paradoksunu açıklıyor ve onları çözümlüyor.

Carl Zimmer – Virüs Gezegeni (2012)

  • VİRÜS GEZEGENİ, Carl Zimmer, çeviren: Müzeyyen Aytaç, Alfa Yayınları, bilim, 130 sayfa

 

Popüler bilim yazarı Carl Zimmer ‘Virüs Gezegeni’nde, bilim dünyasında bilinen en küçük yaşayan şeyler olmalarına rağmen, tüm dünyaya hükmetme gücüne sahip virüslerin ilginç hikâyesini anlatıyor. Virüslerin yaşama ve biyosfere etkileri, ilk yaşam formlarının oluşmasına nasıl önayak oldukları, yeni hastalıklara nasıl neden oldukları, gelecekte virüslerin insanın ve dünyanın kaderini nasıl etkileyeceği, Zimmer’ın odaklandığı konulardan bazıları. Ayrıca kitapla birlikte, soğuk algınlığı için yapılan tedavilerin yarardan çok zarar verdiğini ve okyanusların şaşırtıcı sayıda virüse ev sahipliği yaptığını da öğreniyoruz.

David M. Raup – Yok Oluş (2012)

 

  • YOK OLUŞ, David M. Raup, çeviren: Nıvart Taşçı, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, bilim, 197 sayfa

‘Yok Oluş’ta insanın biyolojik kökenlerini araştıran David M. Raup, anlatımının merkezine yok oluşu, yani tür ölümünü yerleştiriyor. Yazarın yanıtını aradığı temel soru şu: “Jeolojik geçmişte ölmüş olan milyarlarca tür, sırf yeterli olmadıkları için mi (kötü genler yüzünden mi), yoksa yalnızca yanlış zamanda yanlış yerde oldukları için mi (kötü şans yüzünden mi) öldü?” Tür ölümünü, tehlike altındaki türleri, biyoçeşitlilik kaybını ve insan faaliyetinin neden olduğu yok oluşları, günümüzün meseleleriyle de bağlantılandıran Raup, küresel ekolojinin bugünü ve geleceği hakkında değerli bir bakış açısı da sunuyor.

Michael Brooks – Fizik (2012)

 

  • FİZİK, Michael Brooks, çeviren: Ebru Kılıç, Versus Kitap, bilim, 241 sayfa

Michael Brooks, alana dair bir kılavuz eser olarak değerlendirilebilecek ‘Fizik’te, bu bilim dalının kapsamına giren basit sorulardan zamanda seyahat edilip edilemeyeceği gibi büyük sorulara uzanıyor. Kitabı ilgi çekici kılan hususların başında, kimi basit fizik sorularının, insanlığın gerçekleştirdiği en derin bazı keşiflere nasıl yol açtığını göstermesidir diyebiliriz. Brooks, fiziğin amacından “Schrödinger’in kedisi”ne,  elmanın neden düştüğünden “Tanrı parçacığı”nın ne anlama geldiğine, dünyanın manyetik kalkanından doğanın en güçlü kuvvetinin hangisi olduğuna kadar birçok soruyu açıklamaya koyuluyor.

Robert Aunger – Memetik Evrim (2011)

 

“Memetik evrim”, Richard Dawkins’e ait bir tez.

Dawkins, biyolojik içeriğin DNA tarafından sonraki kuşaklara aktarılması gibi, kültürel ve sosyal içeriğin de kuşaktan kuşağa “memler” tarafından aktarıldığını söylüyordu.

Fakat “memler”, DNA gibi mikroskop altında görülebilen somut bilgi kodları değil, daha soyut, yani bir nevi “sosyolojik gen”dir.

Dawkins “memler”e birkaç örnek olarak şarkıları, düşünceleri, modayı ve mimariyi göstermişti.

İşte Dawkins’in tezindeki “memler”in özelliklerini araştırmaya koyulan Robert Aunger bu kitabında, “memler”in genler gibi elle tutulur, fiziksel olarak ölçülebilir özelliklere sahip olduğunu savunuyor.

  • Künye: Robert Aunger – Memetik Evrim, çeviren: Sinem Çevik, Alfa Yayınları, bilim, 427 sayfa

Bob Avakian – Kültür, Sanat, Bilim ve Felsefe Üzerine (2011)

  • KÜLTÜR, SANAT, BİLİM VE FELSEFE ÜZERİNE, Bob Avakian, çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, siyaset, 223 sayfa

 

Bob Avakian, Amerika’da 1975’te kurulan Maoist Devrimci Komünist Parti’nin (RCP) başkanı. Avakian, siyaset sahnesinde yer aldığı uzun yıllar boyunca, Marksist hareketin genel teorik konularının yanı sıra, Çin Devrimi, Mao Zedung’un düşünceleri, bilim, kültür ve sanat gibi konularda çok sayıda eser vermiş. Bu deneyimlerin seçme örneklerini barındıran elimizdeki kitap da, Avakian’ın ağırlıklı olarak kültür, sanat, bilim ve felsefe konusundaki yazılarını bir araya getiriyor. Buradaki yazılarında, varolan tartışmalara kendi cephesinden katkı sunan Avakian’ın kitabını ilgi çekici kılan husus da, keyifli üslubuyla akıcı bir metne imza atması.

Adrian Desmond ve James Moore – Charles Darwin (2011)

  • CHARLES DARWIN, Adrian Desmond ve James Moore, çeviren: Ebru Kılıç, İş Kültür Yayınları, biyografi, 946 sayfa

 

İki yazarlı elimizdeki kitap, bilim tarihine evrim kuramıyla büyük katkıda bulunmuş Charles Darwin’in hayatını, önemli detaylarla harmanlayarak veriyor. Yazarlar, Darwin’in genç bir doğabilimci ve bilim teorisyeni olarak hayatını anlatırken, bunu geniş bir sosyo-kültürel çerçeve gözeterek yapıyor; ayrıca Darwin’in çalışmaları ile teorilerine getirilen birçok eleştiriyi de masaya yatırıyor. Kitapta bunun yanı sıra, Darwin’in pek bilinmeyen ilginç bir yönü; onun hastalıklar, hayalkırıklıkları ve trajedilerle dolu hayatı da ele alınıyor. Kitap, oylumlu oluşu ve çok sayıda fotoğrafla zenginleştirilmesiyle, tam teşekküllü bir Darwin belgeseli.

Tim M. Berra – Charles Darwin (2011)

  • CHARLES DARWIN, Tim M. Berra, Doruk Yayınları, bilim, 141 sayfa

 

Uzun yıllardır Charles Darwin’in yaşamı üzerine konferanslar veren Tim M. Berra bu kitabında, Darwin’in hayatının ve çalışmalarının derli toplu bir sunumunu yapıyor. Darwin’in kişiliği ve onun oluşturduğu, insan zihninin ortaya koyduğu en büyük düşüncelerden olan evrim kuramıyla ilgilenenler için rehber bir çalışma olarak nitelenebilecek kitapta, Darwin’in hayata başladığı aile, ayrıcalıklı gençliği, keşif gezileri, olgunluk dönemi, evliliği, Down House’taki dönemi, günlük yaşamı ve ölümü anlatılıyor. Görsel malzemelerle de zenginleştirilen çalışma, Darwin’i hem bir bilim adamı hem de aile yaşamına düşkün nazik biri olarak resmediyor.

Fuat Alican – Yol (2011)

  • YOL, Fuat Alican, Caretta Yayınları, bilişim, 267 sayfa

 

Fuat Alican, ikinci baskısı yapılan ‘Yol’da, teknolojinin bugüne değin insanlığa kattığı değerleri konu alıyor. Alican burada, bu alanda alışılageldik teknik bilgi içerikli kitaplardan farklı olarak, bilişimin insanlık için değerini öyküleştirerek okurlarına sunuyor. Yüksek teknoloji sektöründe olup bitenler, hepimizi ilgilendiriyor. Zira bilhassa son zamanlarda, söz konusu teknolojik gelişmeler, yaşam tarzımızda önemli değişikliklere yol açtı. Alican’ın eldeki kitabı, artması beklenen bu değişiklikler karşısında okurunu bilinçlendirmesi ve bunu yaparken de akıcı hikâyelerden yararlanmasıyla önemli bir boşluğu dolduruyor diyebiliriz.

Marcus du Sautoy – 1 Asal Sayı 1 Kareköke Dedi ki (2011)

  • 1 ASAL SAYI 1 KAREKÖKE DEDİ Kİ, Marcus du Sautoy, çeviren: Utku Umut Bulsun, Kırmızı Kedi Yayınevi, hobi, 288 sayfa

Matematik, bazılarımız için korku kaynağı. Oysa Marcus du Sautoy’un elimizdeki kitapta gösterdiği gibi, dikkatli bir gözle bakıldığında matematik hayatın her alanında önemli yer kaplıyor. Kitabın her bölümünde matematik oyunları ve bulmacaları karşımıza çıkıyor; ayrıca her bölümün sonunda, tüm zamanların çözülememiş bazı büyük problemlerine yer veriliyor. Bu çözülemeyen bulmacaları çekici kılan bir husus da Amerikalı iş adamı Landon Clay’in, bu beş problemden herbiri için, çözümünü bulana bir milyon dolar ödül vermesi. Kitap, hem matematiğin keyifli yönlerine tanık olmak hem de bu problemlerle kendini sınamak isteyenler için iyi fırsat.