Etiket: Tarih

Emir Kıvırcık – Büyükelçi (2007)

  • BÜYÜKELÇİ, Emir Kıvırcık, GOA Yayınları, biyografi, 224 sayfa

‘Büyükelçi’, 2. Dünya Savaşı sırasında Fransa’da Paris Büyükelçiliği görevini yapmış Behiç Erkin’in biyografisine dayanıyor. Erkin’in bu önemli tarihi noktadaki rolü, Fransa’da hem Nazilere hem de Nazi işbirlikçisi Vichy hükümetine karşı çıkma cesareti göstermiş olmasıydı. Erkin bu cesaretiyle, çoğu insanın Nazi zulmünden kurtulmasını sağlamıştı. Kendisinin bu katkısı, Fransa’dan Legion D’Honneur nişanı ile Almanya’dan Demir Haç madalyası kazandırmıştı. Erkin’in, Kurtuluş Savaşı’nda komutanlık yapmış, İstiklal Madalyası sahibi bir isim olduğunu da belirtelim. İşte Emir Kıvırcık’ın çalışması, tarihte önemli roller üstlenmiş bu ismin hayat hikâyesini okuyuculara aktarıyor. Önerilir.

Ehsan Masood – İslam ve Bilim (2010)

  • İSLAM VE BİLİM, Ehsan Masood, çeviren: Şafak Timur, Picus Yayınları, tarih, 192 sayfa

Bilim politikaları alanında dersler veren Ehsan Masood ‘İslam ve Bilim’de, 8. ve 16.yüzyıllar arasında, İslam imparatorlukları devrinde gerçekleşmiş bilimsel devrimleri anlatıyor. Söz konusu dönemlerde, bilim ve İslamın birbirine çok daha yakın olduğunu söyleyen Masood, İslam biliminin gelişimini, dönemin siyasî ve dini koşullarının, bu şartlarda ortaya çıkmış bilim adamlarının, mühendislerin ve hâmilerinin öyküleriyle de harmanlayarak veriyor. Hz. Muhammed’in sözlerinin rasyonel sorgulamayı teşvik edici olduğunu savunan Masood, kitabında ağırlıklı olarak İslam’ın özünde bilime karşı olduğu savının yanlış olduğunu kanıtlamaya koyuluyor.

Friedrich Seidel – Sultanın Zindanında (2010)

  • SULTANIN ZİNDANINDA, Friedrich Seidel, çeviren: Türkis Noyan, Kitap Yayınevi, anı, 129 sayfa

Friedrich Seidel ‘Sultanın Zindanında’, 1591’de Osmanlı İmparatorluğu’na elçi olarak gönderilen M. Salomon Haussdorff ile maiyetindekilerin karşılaştıkları olayları anlatıyor. Kutsal-Roma Germen İmparatoru II. Rudolf’un gönderdiği elçi Friedrich von Kreckwitz’in maiyetinde, eczacı olarak yer alan Seidel’in Osmanlı’ya dair izlenimleri, pek olumlu değil. Ziyaretin, kuşkusuz en kötü yanlarından biri, III. Murad’ın, Avusturya Osmanlı’ya savaş açınca, heyet üyelerini zindana attırması. Yazar burada, 500-600 kadar tutuklunun hapsedildiğini ve heyetteki kişilerin de altı ay boyunca ikişerli halde burada birbirine zincirlendiğini belirtiyor.

Egon Friedell – Mısır ve Antik Yakındoğu’nun Kültür Tarihi (2007)

  • MISIR VE ANTİK YAKINDOĞU’NUN KÜLTÜR TARİHİ, Egon Friedell, çeviren: Ersel Kayaoğlu, Dost Kitabevi, tarih, 429 sayfa

Önemli bir kültür tarihçisi olan Egon Friedell’in ‘Mısır ve Antik Yakındoğu’nun Kültür Tarihi’ isimli bu çalışması, ilk olarak 1936 yılında yayımlanmıştı. İlk kitabı, ‘Yeniçağın Kültür Tarihi’ isimli üç ciltlik bir çalışmaydı. Ve bu çalışma, kendisinin kültür tarihi alanında uzman olarak kabul edilmesine önemli katkılarda bulundu. Böylesi önemli bir uzmanın, ‘Mısır ve Antik Yakındoğu’nun Kültür Tarihi’ de, yayımlanışının üzerinden uzun yıllar geçtikten sonra Türkçeye çevrilebildi. Friedell’in buradaki temel tezi, insanın kendini çevreleyen maddesel dünyayı biçimlendirirken kozmik bir anlam evreni de yarattığıdır. Friedell, teknik ve estetik gelişmelerin köşe taşlarını, yaratılan “kozmik anlam evreni”nin izini sürüyor. Kitap, ‘Dünya Tarihinin Hikâyesi’, ‘Mısır’ın Sırrı’, ‘Babil Kulesi’, ‘Tanrı ve Dünya’ ve ‘Büyülü Ada’ başlıklı dört bölümden oluşuyor.

Fay Kirby – Türkiye’de Köy Enstitüleri (2010)

  • TÜRKİYE’DE KÖY ENSTİTÜLERİ, Fay Kirby, çeviren: Niyazi Berkes, Tarihçi Kitabevi, tarih, 532 sayfa

‘Türkiye’de Köy Enstitüleri’, Fay Kirby’nin 1960’ta Columbia Üniversitesi’ne doktora tezi olarak sunduğu ‘The Village Institue Movement of Turkey: An Educational Mobilization for Social Change’ başlıklı özgün tezin çevirisi. Köy Enstitleri hakkında yapılmış en kapsamlı araştırmalardan birine imza atan Kirby, objektif bakış açısıyla da farklılığını ortaya koyuyor. Birinci el kaynaklar kullanılarak yazılmış kitapta, Köy Enstitülerinin temeli olan düşünceler ve deneyler, Enstitülerin kuruluş ve yıkılış süreci ayrıntılı olarak ele alınmış. Kitapta ayrıca, Köy Enstitülülerle yapılmış görüşmelerden elde edilen bilgi ve bulgular da yer alıyor.

Ranajit Guha – Dünya Tarihinin Sınırında Tarih (2006)

  • DÜNYA-TARİHİNİN SINIRINDA TARİH, Ranajit Guha, çeviren: Erkal Ünal, Metis Yayınları, tarih, 139 sayfa

Ranajit Guha’nın ‘Dünya-Tarihinin Sınırında Tarih’ isimli bu kitabı, Avrupamerkezci tarih felsefesi yaklaşımını eleştirerek, tarihyazımını yeniden etkilemiş ve yakın zamanların klasikleri arasına girmiş bir çalışma. Hintli tarihçi Guha, bilindiği gibi, sömürgecilik sonrası tarihyazımını besleyen en önemli akımlardan biri denebilecek Madun Araştırmaları’nın (Subaltern Studies) kurucu isimlerinden. Madun Araştırmaları, Batı tarihçiliğinin bazı halkları yok saydığını ve olabildiğince emperyalist özellikler taşıdığını deşifre eden önemli akımlardan biri. Bu akımın öncüsü Guha’nın açtığı yolun bu anlamdaki önemi, kendisinin eserini daha da değerli kılıyor diyebiliriz.

Nevzat Evrim Önal – Anadolu Tarımının 150 Yıllık Öyküsü (2010)

  • ANADOLU TARIMININ 150 YILLIK ÖYKÜSÜ, Nevzat Evrim Önal, Yazılama Yayınları, tarih, 216 sayfa

Nevzat Evrim Önal ‘Anadolu Tarımının 150 Yıllık Öyküsü’nde, 1960-1980 döneminde hararetle yapılan bir tartışmaya, Türkiye tarımının kapitalistleşmesi konusuna geri dönüyor. Önal’ın buradaki temel tezi, Anadolu tarımının kapitalistleşme dinamiklerinin cumhuriyetin kuruluşundan çok daha eskiye, Tanzimat’a kadar dayandığıdır. Yazar, bu tezinden hareketle, tarım toprakları üzerinde ilk kez özel mülkiyet hakkının tanındığı 1858 tarihli Arazi Kanunnamesi’ni çalışmanın başlangıç tarihi olarak belirliyor. Çalışma, Türkiye’nin yüz elli yıllık tarımsal dönüşümüne olduğu kadar, ülkenin sosyal tarihine dair önemli ipuçları da sunuyor diyebiliriz.

Oral Çalışlar – Denizler İdama Giderken (2010)

  • DENİZLER İDAMA GİDERKEN, Oral Çalışlar, Everest Yayınları, anı, 119 sayfa

‘Denizler İdama Giderken’, Oral Çalışlar’ın Cumhuriyet gazetesi için hazırladığı bir dizi sonucu ortaya çıktı. İlk yayımlandığı tarihin üzerinden uzun bir zaman geçtiği halde kitap, hem işlediği konu itibariyle hem de yazarın rahat üslubuyla değerini hâlâ koruyor. Burada, Çalışlar’ın yazılarının yanı sıra, 68 hareketinden birçok ismin Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan ve dönemin diğer önemli aktörlerine dair tanıklıkları da yer alıyor. Denizler’in idam edilişinin üzerinden otuz sekiz yıldan fazla bir zaman geçti. Çalışlar’ın kitabı, yakıcılığını ilk günkü gibi koruyan bu olayı, dönemin sağlam bir çerçevesini çizerek anlatıyor.

Alexander Rabinowitch – Bolşevikler İktidara Geliyor (2010)

  • BOLŞEVİKLER İKTİDARA GELİYOR, Alexander Rabinowitch, çeviren: Levent Konyar, Yordam Kitap, tarih, 376 sayfa

Rusya tarihi profesörü Alexander Rabinowitch ‘Bolşevikler İktidara Geliyor’da, 1917 Ekim’inde Petrograd’da ya da o zamana kadarki adıyla St. Petersburg’da gerçekleşen sosyalist Ekim Devrimi’nin kapsamlı ve keyifle okunan bir hikâyesini sunuyor. 4 Temmuz 1917’de, Bolşevik partinin de önemli ölçüde katıldığı başkentteki kitle ayaklanmasıyla kitabına başlayan Rabinowitch, Çar güçlerince gerçekleştirilen karşı saldırıları, parti içindeki farklı görüşleri ve çekişmeleri, Geçici Hükümet’in yenilgisini, Bolşevikler’in yükselişini ve Ekim Devrimi’nin gerçekleşmesinden sonra Bolşevikler’in iktidara gelişine uzanan tarihi süreci ele alıyor.

Gordon Childe – Tarihte Neler Oldu? (2007)

  • TARİHTE NELER OLDU?, Gordon Childe, çeviren: Alâeddin Şenel ve Mete Tunçay, Kırmızı Yayınları, tarih, 298 sayfa

Gordon Childe’ın ‘Tarihte Neler Oldu?’su, siyaset tarihi alanında klasikleşmiş bir eser. Bu kitabında, “Bir ideoloji uzun dönemde, varlığını, ancak ekonominin takıntısız, düzgün ve etkin çalışmasını kolaylaştırırsa sürdürebilir. Eğer ideoloji ekonominin işleyişini güçleştirirse, o toplum -ve o toplumla birlikte ideolojisi- sonunda mutlaka yıkılacak demektir.” diyen Childe’ın eseri, tarihi Marksizmle yorumlama çalışmaları ve sosyalist düşünüşe önemli açılımlar getirmesiyle ilgi çekiyor. Daha önce Alan Yayınları tarafından baskısı yapılan ve uzun zamandır yok satan kitap, yetkin bir çeviriyle yeniden raflardaki yerini aldı.