Carl Gustav Jung – Dipnotski

Carl Gustav Jung – Jung Konuşuyor (2025)

William McGuire ve R. F. C. Hull’un derlediği ‘Jung Konuşuyor: Söyleşiler ve Karşılaşmalar’ (‘C. G. Jung Speaking: Interviews and Encounters’) adlı kitap, Carl Gustav Jung’un yaşamı boyunca verdiği röportajları, katıldığı seminerleri ve yaptığı konuşmaları bir araya getiriyor. Kitap, Jung’un düşüncelerinin, inançlarının ve kişiliğinin farklı yönlerini ortaya koyuyor. Jung’un psikoloji, din, felsefe, sanat ve mitoloji gibi geniş bir yelpazedeki konulara dair görüşleri, bu derleme sayesinde okuyucuya doğrudan aktarılıyor.

Kitap, Jung’un analitik psikoloji kuramının temel kavramlarını, kolektif bilinçdışı, arketipler, bireyleşme süreci ve sembolizm gibi konuları Jung’un kendi sözleriyle açıklıyor. Jung’un rüya yorumları, sembollerin anlamları ve mitolojik figürlerin psikolojik yansımaları üzerine yaptığı açıklamalar, okuyucuya Jung’un düşünce dünyasına derinlemesine bir bakış sunuyor.

Kitap, Jung’un sadece bir kuramcı olmadığını, aynı zamanda bir düşünür, bir sanatçı ve bir insan olarak da zengin bir kişiliğe sahip olduğunu gösteriyor. Jung’un insan doğasına, topluma ve dünyaya dair gözlemleri, günümüzde de geçerliliğini koruyan önemli içgörüler sunuyor. Kitap, Jung’un düşüncelerini ilk elden öğrenmek isteyenler için değerli bir kaynak niteliği taşıyor.

Künye: Carl Gustav Jung – Jung Konuşuyor: Söyleşiler ve Karşılaşmalar, editör: William McGuire, R. F. C. Hull, çeviren: Reha Kuldaşlı, Alfa Yayınları, psikoloji, 456 sayfa, 2025

James A. Hall – Jungiyen Rüya Analizi (2023)

Rüya görmek insanlığın evrensel bir deneyimidir.

Fenomenolojik olarak, uyku esnasında zihinde gerçekleştiğini sonradan kabul ettiğimiz bir deneyimdir ama bunlar rüyada bize uyanıkken yaşadıklarımız kadar gerçek görünür.

Yani her şey, rüya âlemi olduğunu ancak sonradan kabul ettiğimiz ve ‘gerçek’ olduğu izlenimini veren bir dünyada gerçekleşmiştir.

Rüyaların, rüya görenin kişisel psikolojisi, tavırları ve davranış örüntüleriyle yakından ilişkili olduğuna dair modern inanç, bilinçdışının rüyalarda can kazandığını gösteren İsviçreli psikiyatr Carl Gustav Jung’un öncü nitelikteki çalışmalarına çok şey borçludur.

Bu kitap Jung’un Analitik Psikolojisinin temel ilkeleri ışığında rüyaları anlamaya yardımcı olacak kapsamlı ve pratik bir rehberdir.

Kitapta Jung’un psişe modeli, pek çok klinik rüya örneği verilerek ve bunların bağlam içinde nasıl yorumlanabileceği gösterilerek tanımlanmış ve anlatılmış.

Jungiyen analist James A. Hall’un yaygın ve tekrarlayan rüya motiflerini, travmatik rüyaları, rüyaların telafi edici ve amaçlı işlevlerini, hastalık veya fiziksel değişimin habercisi olarak rüyaları ve rüyaların rüya görenin yaşam evresi ve bireyleşme süreciyle ilişkisini özenle açıkladığı ‘Jungiyen Rüya Analizi’, Özgür Ertana’nın nitelikli çevirisi ve son derece özverili bir çabayla dipnotlar ve eklerle metni zenginleştirmesiyle Türkçe yazında bu sahada önemli bir kaynak haline geldi.

Rüyaları anlamak, aynı hataların farklı şekillerde yinelendiği örüntüleri keşfetmeyi mümkün kılar ve tekrar eden bu örüntüleri egonun gözleri önüne serer.

Bu çatışmalar berrak bir şekilde görüldüğünde sorumlu bir tavır alma fırsatı doğar. Rüya psişenin tamamının hizmetindedir; ancak bu esas görevden sonra, ikincil bir görev olarak, herhangi bir ego tavrına veya bakış açısına karşı çıkmakla ilgilenir.

Uyanıklık hali egosu rüyaların neyi başarmaya çalıştığına bakarak kendi konumunu değerlendirebilir ve arzu ederse daha derin süreçlere katılabilir.

Künye: James A. Hall – Jungiyen Rüya Analizi: Teori ve Pratik El Kitabı, çeviren: Özgür Ertana, Timaş Yayınları, psikanaliz, 224 sayfa, 2023

Carl Alfred Meier – Jung: Arketipler, Rüyalar ve Din (2022)

Jungiyen psikolojiye iyi bir giriş yapmak isteyenler bu kitabı kaçırmasın.

Carl Alfred Meier, derinlik psikolojisinin üç büyük kurucusundan biri sayılan C. G. Jung’un düşünsel mirasını muhtasar biçimde özetliyor.

Kolektif bilinçdışı, arketipler, rüyalar, mitler ve bireyleşme süreci gibi Jungiyen kavramlar üzerine etkileyici bir tartışma sunarken; insan bilincinin içrek doğasını, rüyaların ve mitlerin sembolik okumaları ile inceliyor.

Jungiyen düşünceyi kronolojik-biyografik bir metotla ele alan yazar; bilimsel, klasik ve kutsal metinlere atıflarıyla oldukça zengin bir anlatım sağlıyor.

Jung’un özel asistanlığını yapan ve Jungiyen okulun önde gelen otoritesi olarak kabul edilen Dr. Meier’in konferanslarından derlenen kitapta; insan ruhunun çalışma mekanizması, rüyaların anlamı ve yorumlanması, inançların benliğe ve iyileşme faktörüne etkisi, peri masallarının ve halk edebiyatının gizli formülleri ile “bütüncül bir kimliğe erişmek” gibi pek çok detay yer alıyor.

Künye: Carl Alfred Meier – Jung: Arketipler, Rüyalar ve Din, çeviren: Süha Zaimoğlu, Lejand Yayınları, psikoloji, 140 sayfa, 2022

Lucy Huskinson – Nietzsche ve Jung (2021)

Jungcu psikanaliz bağlamında, analitik psikolojinin felsefi kökenlerini araştıran özgün bir çalışma.

Lucy Huskinson, bunu yaparken Nietzsche ve Jung arasındaki ilginç bağlantıları aydınlatıyor.

‘Nietzsche ve Jung’, yirminci yüzyıldaki felsefi ve psikolojik düşüncenin iki ikon şahsiyetinin düşüncelerini ve kişiliklerini göz önünde bulundurarak, bu ikili arasındaki sıra dışı bağlantıları açığa çıkaran nitelikli bir çalışma.

Huskinson, bu iki büyük düşünürün eserlerini detaylı bir biçimde inceleyerek Nietzsche’nin düşüncesindeki karmaşık alanları aydınlatıyor ve Jung’un bu teorilere bakışındaki müphemlikleri çözümlüyor.

Jung’a göre bütünlüklü benlikteki karşıtların oynadığı rolün konumu ve çözümlemesi göz önünde tutuluyor ve Nietzsche’nin buradaki etkisinin derecesi açıklığa kavuşturuluyor.

Jungcu teoriye ve teorinin felsefi kökenlerine yönelik Jung’un Nietzsche’nin Zerdüşt’ü üzerine verdiği seminerlerle desteklenen bu titiz ve özgün çözümleme, her ikisinin teorilerine dair yeni bir yoruma götürüyor.

Nietzsche ile Jung’un zihinsel sağlık için dikkate aldıkları ölçütlere göre bu ikilinin kişilikleri değerlendirilirken, yine bu ikilinin kendilerinin bütünlüklü bir benlik sergileyip sergilemediklerini belirleme girişimi üzerinden ortak benlik modeli uygulamaya konuyor.

‘Nietzsche ve Jung’, analitik psikolojinin felsefi kökenlerini araştırarak bu alana dair anlayışımızın nasıl zenginleştirilebileceğini gösteriyor ve bütünlüklü benliğin birey olarak bizim açımızdan gerçekçi bir olasılık olup olmadığını sorguluyor.

Çalışma, Jungcu psikanalistlere olduğu kadar psikoloji, felsefe ve din üzerine çalışmalar yapanlara da etkileyici bir okuma sunacaktır.

Künye: Lucy Huskinson – Nietzsche ve Jung: Karşıtların Birliğinde Bütünlüklü Benlik, çeviri: Mehmet Çetin, Say Yayınları, felsefe, 376 sayfa, 2021

Henri F. Ellenberger – Bilinçdışının Keşfi (2021)

Dinamik psikiyatrinin tarihi ve dönüşümüyle ilgili temel bir başvuru kaynağı.

Henri Ellenberger’in tam 864 sayfalık bu çalışması, alanın öncüleri ve onların katkılarını ortaya koyduğu gibi, bazı hastaların bu dönüşümdeki rollerini de aydınlatıyor.

Dinamik psikiyatrinin gelişiminin ardındaki sosyoekonomik, siyasal ve kültürel dinamikleri açıklamasıyla da ayrıca büyük bir boşluğu dolduran kitap, dinamik psikiyatrinin doğuşundan 1775-1900 zaman aralığında dinamik psikiyatrinin ilk dönemine, oradan Pierre Janet, Sigmund Freud, Alfred Adler ve Carl Gustav Jung ile ve belli başlı okulların alana yaptığı katkılara, konuyu ayrıntılı bir biçimde serimliyor.

Künye: Henri F. Ellenberger – Bilinçdışının Keşfi: Dinamik Psikiyatrinin Tarihi ve Evrimi, çeviren: Ebru Kılıç, Albaraka Yayınları, psikiyatri, 864 sayfa, 2021

Carl Gustav Jung – Psikiyatri Araştırmaları (2020)

Jung’un kariyerinin ilk döneminde, yani 1902-1905 arasında kaleme aldığı makaleler, bu kitapta.

Jung’un toplu eserlerinin birincisi olan bu cilt, betimleyici psikiyatri alanındaki çalışmaları kapsamasıyla önemli.

Kitap, Jung’un yayımlanan ilk çalışması olan doktora teziyle, “Okült Denen Fenomenlerin Psikolojisi ve Patolojisi Üstüne” ile açılıyor.

Ki bu makale, Jung’un sonraki çalışmalarına çerçeve oluşturan bir incelemedir.

Diğer makaleler ise, genel olarak histeri üzerine kaleme alınmış, bir kısmı da kriptomnezi, manik bozukluk ve delilik taklidi gibi histeriyle bağlantılı olan rahatsızlıklarla ilgilidir.

Bu makaleler, Paris’te Salpêtrière Hastanesinde ona rehberlik eden Pierre Janet’nin ve Zürih’te Burghölzli Hastanesinde ona müdürlük yapan Eugen Bleuler’in etkilerini görmek açısından da ayrıca önemlidir.

Künye: Carl Gustav Jung – Psikiyatri Araştırmaları, çeviren: İsmail Hakkı Yılmaz, Pinhan Yayıncılık, psikiyatri, 240 sayfa, 2020

Carl Gustav Jung – Psikolojide Tipler (2019)

Bu şaheser, Carl Gustav Jung’un pratik psikoloji alanında uzun yıllara yayılan çalışmalarının meyvesi.

Kitabını vaka malzemeleriyle doldurmak yerine Jung, ele aldığı konuyu hem tarihsel hem terminolojik açıdan çok iyi harmanlayarak daha geniş bir bağlama, meslekten olmayan birinin bunlardan yarar sağlayabileceği bir bağlama oturtuyor.

Kapsamıyla dikkat çeken çalışmada ele alınan kimi konular şöyle:

Klasik çağ ve Ortaçağ düşünce tarihinde tipler problemi,
Schiller’in tip problemiyle ilgili fikirleri,
Apolloncu ve Dionysosçu tipler,
İnsan karakterinde tip problemi,
Şiirde tip problemi,
Psikopatolojide tip problemi,
Estetikte tip problemi,
Modern felsefede tipler problemi,
Biyografide tip problemi,
Dışadönük ve içedönük tiplerin genel tanımı…

Kitaptan birkaç alıntı:

“Gerçekliğin ötesine geçmeye cesaret edemeyen, Hakikati asla kavrayamaz.”

“İnsan denetimsiz, evcilleşmemiş libidosuna yenik düştüğünde kendisini cin çarptığından ya da büyünün etkilerinden söz eder.”

“Şimdiye kadar uygar hayatın dış görünüşünün ardında gizlenen arkaik içgüdünün gücü sonunda hakiki renkleriyle yüzeye çıktı, bizim ‘hâlâ barbar’ olduğumuzu tartışma götürmez biçimde kanıtladı.”

“İnsanın yarısı uygar, yarısı barbarsa bütün barbarlığı harekete geçer, zira insanın nefreti onu kötü niteliklerinin bilincine vardıran şeye yoğunlaşır her zaman.”

“Aptallık gerçekliğin üzerine çıkamaz, zekâ da hakikatin altında kalamaz.”

“Zincirlenmemiş hayvanın gücü karşısında Akıl tanrıçası kuvvetinin yetmediğini anladı.”

“Her şeyin çoktan açıklandığı ve ‘ruhani bilim’in geriye çözülecek hiçbir muamma bırakmadığı anlayışının galip gelmesi için sadece bir teozofi kitabını açmamız gerekir.”

“Schiller şöyle der: Hakikatin fethetme kuvveti şimdiye kadar çok azdı, kabahatin çoğu, hakikati nasıl ortaya çıkaracağını bilmeyen idrakte değil, onu dışarıda bırakan yürekte ve ona hizmet etmeyen içgüdüdedir.”

Künye: Carl Gustav Jung – Psikolojide Tipler, çeviren: Nur Nirven, Pinhan Yayıncılık, psikoloji, 496 sayfa, 2019

Christopher Vogler – Yazarın Yolculuğu (2009)

Christopher Vogler, ‘Senaryo ve Öykü Yazımının Sırları’ alt başlıklı ‘Yazarın Yolculuğu’nda, Joseph Campbell’ın mitolojik çalışmalarından ve Carl Gustav Jung’un psikolojik araştırmalarından yola çıkarak, öykü ya da senaryo yazımının tüm aşamalarını, Hitchcock’un önemli yapıtlarından Yıldız Savaşları serisine ve Ucuz Roman’a kadar birçok filmden alınan örnekler eşliğinde anlatıyor.

Vogler çok yönlü çalışmasında, “İyi bir öykü yazmanın sırrı nedir?”, “Milyonlarca kişiyi etkileyecek bir senaryo nasıl yazılır?”, “Kahramanlar ve yan karakterler nasıl yaratılır?” ve “Olay örgüsü kurgulanırken nelere dikkat edilmeli?” gibi soruların yanıtlarını veriyor.

Künye: Christopher Vogler – Yazarın Yolculuğu: Senaryo ve Öykü Yazımının Sırları, çeviren: Kenan Şahin, Okuyan Us Yayınları, rehber, 472 sayfa, 2009

Carl Gustav Jung – Nietzsche’nin Zerdüşt’ü Üzerine Seminerler (2019)

Nietzsche’nin düşüncelerinin şimdi ne denli değerli ve vazgeçilmez olduğunu açık bir şekilde biliyoruz.

Oysa geçen yüzyılın başında dahi, Nietzsche ismi yakın çevresi dışında pek bilinmiyordu.

Örneğin 1925 yılında Amerika’daki popüler bir felsefe ders kitabında, 19. yüzyıl düşüncesinde Nietzsche’nin adı bile geçmiyordu.

Fakat bir süre sonra bu önemli isim nihayet keşfedildi, bu ilgi günümüzde de artarak devam ediyor diyebiliriz.

İşte Jung’un bu kitabı da, tam da Nietzsche’ye ilgi duyulmaya başlanan bir dönemde yazıldı.

Jung’un 1934-1939 arasında verdiği seminerlere dayanan kitap, filozofun en ünlü eserlerinden olan ‘Zerdüşt Böyle Buyurdu’ üzerine çok boyutlu bir bakışla odaklanıyor.

Kapsamıyla dikkat çeken kitap, düşünürün bu eserini irdelemekle kalmıyor, aynı zamanda Nietzsche’nin düşüncesini baştan sona kat ediyor ve en önemlisi de Nietzsche felsefesinin Batı düşüncesindeki özgünlüğü ve anlamı üzerine derin bir sorgulamaya girişiyor.

Künye: Carl Gustav Jung – Nietzsche’nin Zerdüşt’ü Üzerine Seminerler, 1934-1939, çeviren: Turgut Berkes, Alfa Yayınları, felsefe, 1326 sayfa, 2019

Robert A. Johnson – Gölgene Sahip Çık (2015)

Jungcu analist Robert Johnson’ın bu enfes kitabı, Jung teorisinde egonun karanlık tarafını simgeleyen gölgemize nasıl sahip çıkacağımızı anlatıyor.

“Kişinin kendi gölgesine itibar etmesi ve onu kabullenmesi derin bir ruhsal disiplindir.” diyen Johnson, gölgenin modern ruhta nasıl vazgeçilmez bir rol üstlendiğini aydınlatıyor.

Yazara göre, insanların kültürel uyum sürecinde, doğuştan gelen özellikleri “toplumca kabul edilebilir olanlar” ve “vazgeçilmesi gerekenler” şeklinde sınıflandırılmıştır, bu da uygar dünyada iyi-kötü ayrımı için gerekli olmakla birlikte reddedilen özellikler hiçbir zaman çekip gitmemiş, kişiliğin karanlık köşelerinde birikmiştir.

Künye: Robert A. Johnson – Gölgene Sahip Çık, çeviren: Kemal Atakay, Okuyan Us Yayınları