Melanie Klein – Dipnotski

Melanie Klein – Nesne İlişkileri (2024)

Metis Yayınları’nın daha önce yayımladığı ‘Haset ve Şükran’ı da kapsayan bu kitap, Melanie Klein’ın 1946’dan 1960’taki ölümüne dek yazdığı metinleri bir araya getiriyor.

Nesne ilişkileri kuramının köşe taşlarını oluşturan yazılar birlikte okunduğunda Klein’ın düşüncesini bütün boyutlarıyla tanıma imkânı sunuyor.

Kitapta psikanalizin kuramsal ve klinik alanlarına dair katkıların yanı sıra, psikanalitik edebiyat incelemesi sayılabilecek, biri Oresteia diğeri Julien Green’in bir romanı üstüne iki yazı ve ruh sağlığı konularının herkesin anlayabileceği bir dille anlatıldığı yazılar yer alıyor.

Künye: Melanie Klein – Nesne İlişkileri: Haset ve Şükran ve Diğer Yazılar (1946-1963), çeviren: Menekşe Arık, Metis Yayınları, psikanaliz, 440 sayfa, 2024

Melanie Klein – Sevgi, Suçluluk ve Onarım (2023)

Yirminci yüzyılın başlarında hem psikanalitik kurama yaptığı katkılar hem de çocuk psikanalizi üzerine çığır açan çalışmalarıyla kendine özgü bir yer edinen Melanie Klein, ‘Sevgi, Suçluluk ve Onarım’da çocuklarla yaptığı klinik çalışmaları açıklıyor.

Freud, yetişkinde hâlâ aktif olan çocuğu keşfetti.

Klein ise yetişkindeki ve çocuktaki bebeği keşfetti.

Klein, evrelerden ziyade pozisyonlardan söz eder, çünkü bu terim tam bir örgütlenmeyi, egonun durumunu ve nesne ilişkilerinin, düşlemlerin ve savunmaların doğasını anlatır.

Yaşama yeni bir bakış, yeni bir duruş getirir.

Ruhsal gerçekliklere ilişkin bir farkındalığın başlangıcına işaret eder ve psikotik işleyiş ile psikotik olmayan arasında bir sınır işaretidir.

Künye: Melanie Klein – Sevgi, Suçluluk ve Onarım ve Diğer Yazıları 1921-1945, çeviren: Ayşen Tekşen, Alfa Yayınları, psikanaliz, 560 sayfa, 2023

Hanna Segal – Melanie Klein’ın Çalışmasına Giriş (2023)

Nesne İlişkileri Kuramı öncüsü Melanie Klein’ın düşüncesini anlaşılır ve incelikli bir şekilde aktarmayı başarabilen bir kitap.

Hanna Segal’in klinik örnekleriyle zenginleşen bu başucu kitabı, çocuk analizi alanında çığır açıcı keşifleri olan ilk kadın psikanalistlerden Klein’ın kayıp nesne, yas ve onarım, yıkıcılık ve yaratıcılık, haset ve şükranı temel alan kuramını daha iyi anlamamızı sağlıyor.

Klein, Freud’un yaşamının son yıllarında ortaya attığı tartışmalı bir kavram olan ölüm dürtüsü kavramını kuramının merkezine yerleştirir.

Ancak Freud’dan farklı olarak dürtü doyumundan ziyade nesneye verdiği önemle klasik Freudcu kuram ile Nesne İlişkileri Kuramı arasında köprü vazifesi gören bir kuram geliştirir.

Oyun tekniği sayesinde bilinçdışı düşlemlerin ve simge gelişiminin iç dünyanın oluşumundaki önemini keşfeder.

Üstbenlik ve Oidipus karmaşasının öncüllerini Freud’un tanımladığından daha erken bir döneme çeker.

Oidipus öncesi dönemlere dair gözlemleri sayesinde ruhsallığın gelişiminde gelişimsel evrelerden ziyade kendine has kaygılar, bunlara karşı kurulan savunmalar ve belirli nesne ilişkileri içeren paranoid-şizoid ve depresif konumları tanımlar.

Klein’ın kuramına farklı seviyelerde ilgi duyan psikanalist ve adayların, ruh sağlığı çalışanları ve öğrencilerin Klein’ın özgün metinlerinden önce ya da yanında rahatlıkla okuyabilecekleri bu eser, onun tüm yayınlarının kronolojik listesinin yanı sıra Türkçe yayınların da bir listesini içeriyor.

Künye: Hanna Segal – Melanie Klein’ın Çalışmasına Giriş, çeviren: Melis Tanık Sivri, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, psikanaliz, 144 sayfa, 2023

Thomas H. Ogden – Zihin Matrisi (2022)

‘Zihin Matrisi’, psikanalitik teoriyi, bu alandaki benzer çalışmaların karmaşıklık ve jargon tuzağına düşmeden ele alıyor.

Thomas H. Ogden, yeni ve verimli bir psikanalitik düşünce biçimi ve uygulamanın gelişmesinde asli olarak gördüğü beş analitik kuramcının çalışmalarında şekillenen zihnin başlangıç hikâyelerini anlatıyor: Sigmund Freud, Melanie Klein, Ronald Fairbairn, Donald Winnicott ve Wilfred Bion.

Bu analistlerin her birinin geliştirdiği zihin kavrayışı, (Freud, Klein ve Fairbairn’in çalışmalarında) bir düşünme aygıtından, bizzat deneyimleme ediminde (Winnicott ve Bion’un çalışmasında) yeralan bir sürece doğru gider. Yazar, Bion, William Ronald Dodds Fairbairn ve özellikle de Winnicott’un katkılarını kullanarak Freudyen dürtü kuramını aydınlatmak için Klein’ı yeniden yorumluyor.

‘Zihin Matrisi’, Melanie Klein’ın güçlü ve zayıf yönleri hakkında bugüne kadarki en derin kavrayışlardan birini sağlıyor.

Yazar bunu yaparken kendini İngiliz nesne ilişkileri ekolünün en etkili Amerikalı sözcülerinden biri olarak kabul ediyor.

Ogden psikanalitik uğraşın diyalektik doğasına kıymet veren eden bir düşünür.

Ogden’e göre Freudyen tez, Kleinyen antitez gerektirir ve ne Freud ne de Klein bir diğerini anlamadan tam olarak anlaşılır.

Ogden, Klein’ın eksikliklerini belirtmekten çekinmiyor ve Winnicott’un özellikle potansiyel alanla ilgili katkılarının Klein’ın açıklamalarındaki boşluğu doldurduğunu ikna edici bir şekilde gösteriyor.

Ciddi sorunları olan hastaların tedavisiyle uğraşmış deneyimli bir psikanalitik terapist olarak, Ogden kavramsal düşünce çerçevesini pek çok defa klinik verilerle temellendiriyor.

Künye: Thomas H. Ogden – Zihin Matrisi: Nesne İlişkileri ve Psikanalitik Diyalog, çeviren: Anjelika Şimşek, Sfenks Kitap, psikanaliz, 200 sayfa, 2022

Kolektif – İç Dünya Dış Gerçeklik (2019)

Bireyin iç dünyası, dış gerçeklikle karşılaştığında nasıl tepkiler verir?

Bu derleme, alanında uzman psikanalistlerin iç dünya ve dış gerçeklik arasındaki ilişkiyi farklı yönleriyle irdelediği makalelerini bir araya getiriyor.

Kitapta,

İç dünya ve dış gerçeklik bağlamında Freud, Klein ve Winnicot’un yaklaşımları,
Dış dünya krizleri karşısında grup yardımıyla anlam bulma çabası,
Ruhsallığın temel bir etkinliği olarak öykü oluşturma,
Gerçek ile kurmacanın ilişkisi,
İç dünya ve güncel, tarihsel, sosyal bir dış gerçeklik olarak Anna O. vakası,
İç dünya dış gerçeklik değişkenleri bağlamında “Kurt Adam” öyküsü,
Halide Edip romanlarında kayıp, yas ve ideal benlik,
Yakup Kadri’de yenilgi, kayıp, yas ve kimlik karmaşası,
Ve bunun gibi ilgi çekici konular ele alınıyor.

Kitap, İstanbul Psikanaliz Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Derneği (Psike İstanbul) tarafından Boğaziçi Üniversitesi’nde 2018’de düzenlenen 12. Psikanalitik Bakışlar Sempozyumu’nda sunulmuş tebliğlerin gözden geçirilmiş hâllerini sunuyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Esra Mutlu Dedik, Refhan Balkan, Özden Terbaş, Işın Sayın Tamerk, Ayla Yazıcı, Ümit Eren Yurtsever, Pınar Limnili Özeren, Türkay Demir, İsmail Güzelsoy, Yücel Yılmaz, Başak Tokatlıoğlu, Gönül Yıldırım Üretme, Eda Arduman, Burçak Erdal, Serge Frisch, Hülya Akar, Yasemin Cengiz, Özlem Yıldız, Selma Gürbüz, Nilüfer Erdem, Bella Habip, Sevil Kural ve Sanem Tayman Eksin.

Künye: Kolektif – İç Dünya Dış Gerçeklik, derleyen: Esra Mutlu Dedik, İthaki Yayınları, psikanaliz, 312 sayfa, 2019

Stephen A. Mitchell – Psikanalizde İlişkisel Kavramlar (2009)

Stephen A. Mitchell, birçok eseriyle psikanalitik teorilerin ve teorisyenlerin açıklığa kavuşmasını sağladı.

Mitchell elimizdeki çalışmasında, psikanaliz kuramı ve pratiğini, “seçici bütünleşme” yaklaşımıyla değerlendiriyor.

Mitchell’in “ilişkisel model” olarak adlandırdığı bu yaklaşım, psikanalitik çalışmaların odağını dürtülerden kişilerarası etkileşime kaydırıyor.

Freud’dan sonra psikanalitik kurama tutulan bir ışık niteliğindeki eserinde Mitchell, Harry S. Sullivan, Melanie Klein, D. W. Winnicott, Hans Loewald, Roy Schafer, Heinz Kohut, Otto Kernberg, John Gedo ve Fred Pine gibi neo-Freudçu kuramcıları da kapsamlı bir şekilde ele alıyor.

Künye: Stephen A. Mitchell – Psikanalizde İlişkisel Kavramlar, çeviren: Gülenbaht Algaç ve İrem Anlı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, psikanaliz, 341 sayfa

Isabelle Mons – Ruhun Kadınları (2018)

Anna Freud ve Melanie Klein’ı saymazsak, psikanaliz tarihinde kadınlar sanki hiç yokmuş gibi davranılır.

Oysa kadınlar, her alanda olduğu gibi psikanalize de önemli katkılarda bulunmuştur.

İşte ‘Ruhun Kadınları’ da, bu alanda varlık göstermiş on dört kadının hikâyesini anlatıyor.

Kitapta ilk kadın psikanalist Emma Eckstein başta olmak üzere, sıkı bir Freud savunucusu olan Lou Andreas-Salomé ve Marie Bonaparte gibi isimlerle karşılaşıyoruz.

Bunun yanı sıra Margarethe Hilferding, Anna Freud, Melanie Klein, Sabina Spielrein, Helene Deutsch, Eugénie Sokolnicka ve Hermine von Hug-Hellmuth da, burada kendilerine yer verilen diğer isimler.

‘Ruhun Kadınları’, kadınların, psikanalizin daha ilk zamanlarından itibaren bu disipline nasıl katkıda bulunduklarını, ayrıca ilerleyen zamanlarda ortaya koydukları teorilerin psikanaliz disiplini açısından ne denli vazgeçilmez olduğunu gözler önüne sermesiyle önemli bir çalışma.

Künye: Isabelle Mons – Ruhun Kadınları: Psikanalizin Öncü Kadınları, çeviren: Öncel Naldemirci, Yapı Kredi Yayınları, psikanaliz, 280 sayfa, 2018

Raşit Tükel – Freud Okumaları (2014)

Freudyen kuramı ve bıraktığı etkileri kavramak açısından Türkçede yazılmış iyi kaynaklardan biri.

Ülkemizin önemli psikiyatristlerinden Profesör Raşit Tükel’in kaleminden.

Hem Sigmund Frued’un temel metinlerini irdelemek açısından hem de Freud’tan sonra Heinz Hartmann, Melanie Klein ve Donald Woods Winnicott gibi isimlerin psikanalize getirdiği katkılar için meraklısına da, bilgisini tazelemek isteyen uzmana da hitap eden derli toplu bir giriş.

Künye: Raşit Tükel – Freud Okumaları, Bağlam Yayınları, psikanaliz, 272 sayfa

Wilfred Ruprecht Bion – Tereddütlü Düşünceler (2017)

Psikanaliz kuramını yoğun şekilde etkilemiş Wilfred Ruprecht Bion’un ilk önemli çalışması, grup süreçlerini incelediği 1961 tarihli ‘Topluluk Deneyimleri’ydi.

Bion’un bu kitaptan altı yıl sonra yayımlanan ‘Tereddütlü Düşünceleri’ ise, psikotik düşünceyi farklı yönleriyle tartıştığı 1950’li yıllara ait makalelerinden bir seçme.

Bion psikanalize ilgi duyduğu ilk zamanlarda, Melanie Klein ile analiz çalışmaları yapmıştı.

Fakat çıkış noktası olarak Kleincı bir analist olmakla birlikte Bion, Klein’ın kimi kavramlarını farklı bir bakış açısıyla yeniden yorumlayarak, alana özgün bir katkı sundu.

Bion’un psikotik düşünceyi kapsamlı bir bakışla irdelediği elimizdeki kitabı ise, en başta düşünme kuramına dair görüşlerini barındırması ve bir analist olarak seanslarında nasıl çalıştığının örneklerini sunmasıyla büyük öneme haiz.

Kitap,

İnsanın topluluk içinde birey olarak var kalabilme çabasını,
Dil gibi simgeleştirme biçimlerinin insanda açığa çıkma sürecini,
Anne aracılığıyla bebekte düşünce ve soyut kavramların ortaya çıkış dinamiklerini,
Bebeğin anneyle iletişim kurma yöntemi olarak yansıtmacı özdeşleşimi,
Şizofrenik düşüncenin gelişimini,
Psikotik kişiliğin psikotik kişilikten ayırt edilmesini,
Ve Bion’un düşünme kuramı bağlamında ortaya koyduğu “alfa ve beta öğeleri”, “alfa işlevi”, “adsız dehşet”, “kapsayan-kapsanan ilişkisi”, “annenin hayalleme yetisi”, “olumsuz yeti”, “başarı dili”, “rüyalaştırma”, “hakikat” ve “dönüşüm” gibi pek çok kavramını açıklığa kavuşturmakta.

Künye: Wilfred Ruprecht Bion – Tereddütlü Düşünceler, çeviren: Nilüfer Erdem, Metis Yayınları, psikanaliz, 208 sayfa

Kolektif – Psikanalizin Yedi Büyüğü (2008)

Editörlüğünü J. D. Nasio’nun üstlendiği ‘Psikanalizin Yedi Büyüğü’, Sigmund Freud, Sándor Ferenczi, Georg Groddeck, Melanie Klein, Donald Woods Winnicott, Françoise Dolto ve Jacques-Marie Lacan’ın psikanalize yaptıkları katkıya odaklanıyor.

Yedi bölüme ayrılan kitapta her bölüm, okuyucuya o psikanalistin yaşamöyküsünü, yapıtlarındaki temel fikirlerin açıklamasını, yapıtlarından seçilmiş özetleri, yaşamındaki önemli olayların kronolojik seyrini ve yayınlanan yapıtlarından bir seçmeyi barındırıyor.

Kapsamlı olmasıyla dikkat çeken çalışma, uzmanlar ve öğrencilere olduğu kadar, konu hakkında bilgi sahibi olmayanlara da hitap ediyor.

Künye: Kolektif – Psikanalizin Yedi Büyüğü, editör: J. D. Nasio, çeviren: Kenan Sarıalioğlu, Kırmızı Yayınları, psikanaliz, 401 sayfa